In oktober 2013 verscheen het eerste nummer van Betoniek Vakblad. We zijn nu 10 jaar en 41 nummers verder. Wat hebben we in die tijd zien veranderen en wat was de rol van Betoniek daarbij? De redactie blikt terug. 10 JA AR Betoniek Vakblad HOE HET BEGON Niet in 2013, maar al in 1970 zag Betoniek het daglicht. In januari van dat jaar verscheen Betoniek 1/1, een uitgave speciaal gewijd aan cement, de basis van beton (foto 1). In de vier decennia die volgden, verscheen er tien keer per jaar een afl evering van Betoniek, telkens een waardevol naslagwerk over één specifi ek onderwerp in de wereld van technologie en uitvoering van beton. Hoewel Betoniek al die tijd goed werd gelezen en op veel waardering kon rekenen, was het in 2013, na 43 jaar, tijd voor verandering, zo von- den uitgever en eigenaar. De techniek en ken- nis in de bouw ontwikkelden zich dermate snel, dat de vakwereld meer verdiende dan wat Betoniek tot dan toe kon bieden. Daarom werd, naast de vertrouwde Betoniek op A5-formaat, een nieuw magazine op groot formaat gelan- ceerd: Betoniek Vakblad (foto 2). Met de komst van Betoniek Vakblad werd meer ruimte gecreëerd voor artikelen over nieuwe ontwikkelingen en er varingen in de betonsec- tor, op het gebied van zowel uitvoeringstech- niek als betontechnologie. Waar Betoniek voorheen werd geschreven door een vaste redactie, bood Vakblad ruimte voor artikelen van mensen uit het vak, mensen met verstand van bouwen. Persoonlijke zienswijzen en meningen wilden we daarbij niet langer uit de weg gaan. Dit betekende overigens niet het einde van Betoniek in de oude vorm. Want waarom stop- pen met een zo gewaardeerde uitgave? De 'kleine' Betoniek werd omgedoopt tot Betoniek Standaard, met eenzelfde frequentie als Vakblad: vier nummers per jaar. De tien jaar zijn voorbijgevlogen. Toch is er in die periode veel gebeurd in de betonwereld. Een mooi moment om eens terug te blikken aan de hand van een aantal thema's en bouwwerken. DUURZA AMHEID Het thema duurzaamheid is natuurlijk al veel ouder dan tien jaar. Toch is de aandacht eraan met name in de laatste jaren enorm toegeno- men. Alleen al in dit nummer staan twee arti- kelen die ingaan op de mogelijkheden om de CO 2-voetafdruk van beton terug te dringen. Uiteraard komt die aandacht door de hoge ambities die zijn uitgesproken, onder meer in het Betonakkoord, en doordat de betonsector zich bewust is daar fl ink aan te moeten bijdra- gen. Als we in Betoniek spreken over duurzaamheid gaat het veelal over het terugdringen van de CO 2-voetafdruk van het materiaal. Over zin en onzin rond geopolymeerbeton bijvoorbeeld. Al in het tweede nummer van Betoniek Vakblad, in december 2013, werden de uitdagingen van dit materiaal besproken. Maar er zijn veel meer alternatieven denkbaar voor portlandcement- klinker ? verreweg de belangrijkste veroorza- ker van CO 2-emissies van beton ?, zo laten diverse andere artikelen zien. Ook besteedden we aandacht aan circulariteit, recycling, her- gebruik en meetmethoden. Een enkele keer kwam de invloed van de uitvoering aan bod, bijvoorbeeld het gebruikmaken van door- gaande sterkteontwikkeling. Door te laten zien wat de kansen zijn en ook aandacht te besteden aan mogelijke valkuilen, draagt Betoniek bij aan misschien wel de belangrijkste uitdaging van deze tijd. En we zullen dat de komende tijd blijven doen. VEILIGHEID Net als duurzaamheid is het thema veiligheid niet nieuw. Maar ook dit onderwerp staat meer 1 De eerste Betoniek Standaard verscheen al bijna 54 geleden 2 Het eerste nummer van Betoniek Vakblad Vakblad. 2 Het eerste nummer van Betoniek Vakblad 18 VAKBL AD 3 2023 BV-3-2023_Betoniek_Vakblad_10_jaar_.indd 18BV-3-2023_Betoniek_Vakblad_10_jaar_.indd 18 16-10-23 08:5516-10-23 08:55 in de belangstelling dan een aantal decennia geleden. Dat geldt ook voor Betoniek. Vooral in de nummers die we samen maakten met VSB, de branchevereniging van de bekistingsindus- trie, stond dit onderwerp centraal. Veel inno- vaties in de bekistingsindustrie zijn juist ont- staan om die veiligheid op de bouwplaats te verbeteren. PROJECTEN Een kleine terugblik door de archieven van Betoniek geeft een mooi panorama van wat er in de (beton)bouw te beleven viel in het afge- lopen decennium. Daarbij beperkten we ons niet tot Nederland en gingen we ook regelma- tig op bezoek in België. Ook schuwden we geen uitstapjes voor meer exotische betontoepas- singen naar bijvoorbeeld Oostenrijk en Singa- pore. Hoewel het natuurlijk wat saai is om hier al die projecten van de afgelopen jaren op te sommen, vallen er wel een aantal thema's op. Het is druk in Nederland en dus zoeken we de ruimte, omhoog of omlaag. Projecten als Y Towers en De Zalmhaven (foto 3) zijn niet alleen groot en hoog maar vroegen ook om onderscheidende uitvoeringstechnieken voor een goede, vlotte en veilige uitvoering. Naast grote hoogten bereikte ons beton ook grote diepten met een fl ink aantal onder- grondse parkeeroplossingen, waarbij de par- keergarages in Leiden en Jaarbeurs Utrecht niet te missen waren. We tunnelden ook fl ink wat af met onder meer de tunnel A2 Maastricht, 3 De hoogste woontoren van de Benelux, Zalmhaven I De hoogste woontoren van de Benelux, Zalmhaven I3 De hoogste woontoren van de Benelux, Zalmhaven I 19 VAKBL AD 3 2023 BV-3-2023_Betoniek_Vakblad_10_jaar_.indd 19BV-3-2023_Betoniek_Vakblad_10_jaar_.indd 19 16-10-23 08:5516-10-23 08:55 de spoortunnel Delft, de ombouw van de eer- ste Coentunnel (en de bouw van de tweede), de tunnel voor de Rijnlandroute (foto 4), de landtunnels voor Gaasperdammerweg en A13- A16 en recent de Maasdeltatunnel. Een bijzon- der aspect bij deze ondergrondse activiteiten waren ook de ontwikkelingen in de toepassing van onderwaterbeton, waar 'vezelversterkt' de norm is geworden. En over tunnels gesproken: het is erg indruk - wekkend om te zien hoe onze gietbouw tunnel- techniek in woning- en utiliteitsbouw zich gewoon continu blijft veranderen en verbete - ren. De ronde woontorens Twister en Tango zijn daar een sprekend voorbeeld van. Naast ? complete ? nieuwbouw vindt beton ook haar plek in steeds belangrijker wordende transfor - maties, zoals de Fenix loods in Rotterdam. Ook in de infrasector wordt voorzichtig de stap gezet naar hoogwaardig hergebruik en ombouw. Op, aan en boven het water konden we afgelo- pen tien jaar een aantal bijzondere uitvoe - ringsprestaties zien. De bijzonder fraaie brug- gen bij Lent, het standaardwerk over vrije voorbouwbruggen over het Amsterdam-Rijn- kanaal en ? op iets kleinere schaal ? mooie voorbeelden van de toepassing van UHSB en zelfs geprint beton. Niet onvermeld mag blij- ven dat we in deze periode ook werkten aan ? en schreven over ? een aantal grote nieuwe sluizen in Nederland en België. 4 De tunnel voor de Rijnlandroute. Foto: Comol5 Door te laten zien wat de kansen zijn en ook aandacht te besteden aan mogelijke valkuilen, draagt Betoniek bij aan misschien wel de belangrijkste uitdaging van deze tijd. 20 VAKBL AD 3 2023 BV-3-2023_Betoniek_Vakblad_10_jaar_.indd 20BV-3-2023_Betoniek_Vakblad_10_jaar_.indd 20 16-10-23 08:5516-10-23 08:55 EN VERDER Het zijn zo maar enkele thema's en projecten die de afgelopen tien jaar aandacht hebben gekregen. Ze vormen slechts een deel van het verhaal; Betoniek Vakblad is veel meer. Zo had- den we een vraag-en-antwoordrubriek, in samenwerking met VOBN (tegenwoordig Betonhuis). Opvallend was een serie over schoonbeton. Vier afleveringen uit die serie, met specifieke aandachtspunten voor bekistin- gen, zijn later zelfs gebundeld tot een Stubeco- rapport (A-08). Om maar aan te geven dat Betoniek Vakblad dienstdoet als naslagwerk. Ook op het gebied van onderwijs hebben we ons steentje bijgedragen. Zo is Betoniek de vaste plek waar het jaarlijkse examen Beton- technoloog van de Betonvereniging wordt besproken. Sinds kort besteden we ook aan- dacht aan de beste eindrapporten van de cursus Betontechnologisch adviseur. Los van onze artikelen op papier en online zijn we in 2021 ? midden in de coronatijd ? in samen - w erking met Betonhuis met een webinarserie gestart, waarin aandacht voor uiteenlopende onderwerpen op het gebied van betonuitvoe - ring. Met succes. Rond het verschijnen van dit nummer van Betoniek Vakblad vindt het 13e webinar plaats. Er is nog veel meer, te veel om te noemen in één enkel artikel. Voor een compleet beeld kunnen we niets anders doen dan verwijzen naar het rijke archief op www.betoniek.nl, waar alle kennis beschikbaar is. DE REDACTIE Bij de keuze en de beoordeling van alle genoemde onderwerpen is er uiteraard een belangrijke rol weggelegd voor de redactie. Hoewel een buitenstaander het zich wellicht lastig kan voorstellen, is er niets gezelligers dan een redactievergadering van Betoniek Vakblad. Waar we als redactie begonnen met aanmoedigingen als "Jullie halen nooit meer dan drie afleveringen" en "Nog meer cement - propaganda", bleek al snel dat Betoniek Vak - blad ? met haar redactie voorop ? een open platform is waar we samen bouwen. Steeds beginnen we met de vraag "Hoe maakt u het?". Vast openingspunt van elke vergadering is dan ook het stevig en functioneel roddelen over wat er in onze grijze wereld aan de hand is. Dat is ook een mooie kernkwaliteit, openheid over het vak en gewoon positief met elkaar delen wat er speelt, wat er lukt en ? vooral ? ook wat er niet lukt. Daarbij trekken we geen grenzen tussen partijen. Het vak, de uitvoeringstech- niek en het bouwmateriaal beton houden ons bij elkaar. De redactie heeft in tien jaar tijd een beperkt aantal wisselingen meegemaakt. Zo werd Jos Kronemeijer opgevolgd door Eelco van der Weij, RWS-ambassadeur Jan Mijnsbergen werd opgevolgd door Sonja Fennis en recent gaf Betoniek-nestor Peter de Vries zijn stokje over aan Przemek Spiesz. Samen met Henk Wapperom, Gert van der Wegen, Jan Remmits, Edwin Vermeulen, Coen Smets, Jacques Lins - sen en Hans Kooijman lukte het dit team om steeds weer verslag te doen van de actualiteit van onderscheidende uitvoeringstechniek. Waren daar nooit problemen bij? Natuurlijk wel! Een aantal malen kwamen er stevige dis - cussies op ons pad waarbij onze uitgangspun- ten stevig beproefd werden en zo hoort dat op het snijvlak van vernieuwingen. Onze grootste uitdaging ? of die van de voorzittende hoofd - r edacteur ? was echter steeds: hoe houden we de klok in de gaten, de redactie van Betoniek Vakblad raakt namelijk niet snel uitgepraat! DE NABIJE TOEKOMST Betoniek speelt al bijna 54 jaar een onmisbare rol in kennisontwikkeling en -overdacht in de bouw- en betonwereld. En we hebben er alle vertrouwen in dat Betoniek dat blijft doen. Want dat is een groot goed, in een tijd waarin kennis in de sector lijkt te verdwijnen, terwijl de vraagstukken alleen maar complexer en uitdagender worden. Hans Kooijman en Jacques Linssen namens de redactie van Betoniek 21 VAKBL AD 3 2023 BV-3-2023_Betoniek_Vakblad_10_jaar_.indd 21BV-3-2023_Betoniek_Vakblad_10_jaar_.indd 21 16-10-23 08:5516-10-23 08:55