4|04 Betoniek mei 2007@crml gci4 04B a n d U I T G aV Emei 2 0 0 7 V a k b l a d V o o r b o u w e n m e t b e t o nHet schoonhouden van de bodem is in Nederland erg belangrijk. Onze wetge-ver schrijft dan ook voor dat we de bodem niet mogen vervuilen en als we ditwel doen moeten we dit ook zelf opruimen. We bouwen tegenwoordig dan ookveel vloeistofdichte constructies waarmee we er voor zorgen dat vloeistoffenniet zomaar in de bodem terecht kunnen komen. Beton is als bodembescher-mer een uitstekend geschikt bouwmateriaal en wordt hier dan ook veel voorgebruikt. In deze Betoniek kijken we naar vloeistofdichte betonconstructiesen proberen we inzicht te geven in de belangrijkste zaken zoals: Waar moetenwe bij het ontwerp en de uitvoering op letten? En hoe komen we aan een PBV-Verklaring Vloeistofdichte Voorziening?beton als bodembeschermerFcrgq`cj_lepghimkt_qrrcqrcjjclmdbc_argtgrcgrclbgcumpbclsgrectmcpbt_jjclmlbcpbcglbcucrKgjgcs`cfccpeclmckbc_argtgrcgrclbgcbc`mbckisllcltcptsgjcl,Bcxcxmcirmafrgqpcbcjghiamk+njcvmkb_rcplme_ju_rpcecjectgle`ghimkrighicl,Ecjsiigexghlcpmtcpfcgbqglqr_lrgcq*xm_jqGldmKgj*bgcqlcjsgrqjsgrqcjisllclectclmdbctcpesllgletmmpbcxc_argtgrcgrclccltjmcgqrmdbgafrctjmcptcp+cgqrclmdbcN@T+Tcpij_pgleTjmcgqrmdbgafrcTmmpxgc+lglecllmmbx_icjghigq,VloeistofdichtCcl`cj_lepghictp__egq8U_rgqlstjmcgqrmdbgafr=Fcr_lrummpbfgcpmngqrctglbcl`gllclfcrN@T,Fcrk__irb__p`ghlgcrsgrmdfcre__rmtcplgcsucmd`cqr__lbctjmcpcl,Ccl`crmltjmcpumpbr_jqtjmcg+qrmdbgafr`cqafmsub_jqbctjmcgqrmdbcmlbcpi_lrt_lbctjmcp&lme'lgcrfccdr`cpcgir&xgci_bcp0',Fmcimkcluc__lcclN@T+Tcpij_pgle=Bcxctcpij_pgleumpbcl_decectclbmmpglqncargc`c+bpghtclbgcb__ptmmpxghlec_aapcbgrccpbclcclkg+lgqrcpgjccpicllglefc``cl,Bcglqncarcspqxghlde wetBcucrqafpghdrtmmpb_rucbc`mbcklgcrkmecltcptsgjcl,GlbcucrKgjgcs`cfccpumpbrb__pmk`cqafpctclfmcucmkkmcrcle__lkcrfcrkgjgcs,Pcecjqbgc`mbcktcptsgjglekmcrcltmmpimkclqr__lglbcucr@mbck`cqafcpkgle,?Eghxsjrbc`mbcklgcrtcpmlrpcglgecl,Bmcreghbgrucjb_lkmcreghbgrmmimnpsgkcl?Tpghctcpr_jglet_l_prgicj/1t_lbcucr@mbck`c+qafcpkgleFcrimkrcpmlectccpmnlccpb_r_jquck_rcpg_jcl-tjmcgqrmddclec`psgiclbgcbc`mbckisllcltcpmlr +pcglgeclb_rbcucrKgjgcs`cfccp__leccdrmdbctjmcpu__pmnucbctjmcgqrmddclec`psgicltjmcgqrmdbgafrkmcrxghl,Bcxccgqumpbrb_lmneclmkclglfcr`c+qjsgr&_ku`'mdbctcpesllglemkbgc_argtgrcgrclrckmeclsgrtmcpcl,CclN@T+Tcpij_pgleTjmcgqrmdbgafrcTmmpxgclglegqtmmpbcmtcpfcgbfcr`cughqb_r__lbcxccgqumpbrtmjb__l,Lcck_jqtmmp`ccjbcclu_qnj__rq`ghccle_p_ec,Mnbcxctjmcpimkr_jfcru_qu_rcprcpcafrb_rbc`m +bcki_ltcptsgjcl,Bctcpesllglet_lfcre_p_ec`c +bpghdqafpghdrb_lmmitmmpb_rbctjmcptjmcgqrmdbgafrkmcrxghl,2 4|04 Betoniek mei 2007kader 1: PbVPBV staat voor Plan Bodembescher-mende Voorzieningen. Binnen het PBVworden allerlei technische documenten gemaakt dienodig zijn voor het vervaardigen van vloeistofdichteconstructies. In bijvoorbeeld de CUR/PBV-Aanbevelin-gen staan de technische eisen voor vloeistofdichtematerialen of constructies met bijbehorende beproe-vingsmethoden. Naast CUR-Aanbevelingen wordenbinnen het PBV ook beoordelingsrichtlijnen opgesteld.Deze maken het mogelijk om bijvoorbeeld de gebruik-te materialen en het aanleggen van een vloeistofdichteconstructie te kunnen certificeren. Het PBV maakt hetvoor de overheid en bedrijfsleven mogelijk te beoorde-len of bodembeschermende voorzieningen voldoenaan de milieuwetgeving. De PBV-documenten gevende vergunningverlener en de vergunningsplichtigeduidelijkheid over de duurzame vloeistofdichtheid vanmaterialen en constructies.kader 2: definitie VloeistofdichtEen constructie wordt als vloeistofdicht beschouwdzolang het indringingfront van een vloeistof niet deniet met vloeistofbelaste zijde van de constructieheeft bereikt.Betonvloer A: Deze vloer is nog vloeistofdicht omdat de ingedron-gen vloeistof de onderkant van de betonvloer nog niet heeft bereikt.Betonvloer B: Deze vloer is niet meer vloeistofdicht omdat de vloei-stof de onderzijde van de vloer wel heeft bereikt. De bodem kan nuworden vervuild.AB4|04 Betoniek mei 2007qafpctcl,Gli_bcp1xghlrucctmmp`ccjb`cqrcirci+qrcluccpecectcl,Ccpqrctmmp`ccjbGlfcrccpqrctmmp`ccjbxgclucb_rcpumpbrecqnpm+iclmtcpu_rcp+cltjmcgqrmdbgafr,B_rjghirfcrxcjdbck__pglbcnp_irghiectclucfgcpccl_lbcpcgltsj+jgle__l,Rmaf`cbmcjcluckccqr_jfcrxcjdbcl_kc+jghibgafr,T_lsgrbcrmcn_qqgleclt_licjbcpq`c+bmcjcluckcru_rcpbgafrb_rbcicjbcpbpmme`jghdrclcpeccl&epmlb'u_rcpt_lsgrbcepmlb-`mbckbmmpbc`crmlu_lbl__p`gllclimkr,@ghbcrmcn_qqglet_l`crmllcltjmcpcl`cbmcjcluckcrtjmcgqrmd+bgafrb_rbctjmcgqrmdlgcrt_lbctjmcpbc`mbckglk_eimkcl,@ghbcrcpktjmcgqrmdbgafrqr__rbsqkccqr_jbc`cqafcpkglet_lbc`mbckaclrp__j,Glfcrccpqrctmmp`ccjbumpbrecqnpmiclmtcpfcrrmcn_qqclt_lccltjmcgqrmdbgafr`crmlkcleqcjml+bcpacprga__r,Ucfc``clfcrfgcpmtcpccltjmcgqrmd+bgafrk_rcpg__j,Ccltjmcgqrmdbgafrcamlqrpsargc`c+qr__rcafrcpkccqr_jsgrkccpk_rcpg_jcl,?jqccl`crmltjmcp`ghtmmp`ccjbmtcpe__rgl`ghtmmp`ccjbccl_dtmcpemmr*x_jbc__lqjsgrglekccqr_jumpbcltmmp+xgclt_lccligrtmce,Ruccbctmmp`ccjbGlfcrruccbctmmp`ccjbkmcrcclN@T+Tcpij_pgleumpbclmtcpjceb,Mkbgrrc`cpcgiclkmcrbctjmcptmjbmcl__lbccgqclt_lfcrN@T,Fgcp`ghe__rfcrqncag__jmnecjcgbmkrcrmcrqclmdccltjmcptjmcgqrmd+bgafrgqmdlgcr,Bc`cmmpbcjgletglbrnj__rqbmmpbcxcglqncarcspqmn`_qgqt_lASP-N@T+?_l`ctcjgle22,Fgcpglqr__l_jjccgqcl`cqafpctclu__p__lkmcrumpbcltmjb__l,Bcicspglegqcclkmkclrmnl_kccljctcpr&l_emcbicspgle'cclN@T+Tcpij_pglemn,Bcecjbgefcgbt_lbcN@T+Tcpij_pglegqglbgtcpqcucrrc+jghicbmaskclrclt_qrecqrcjbmnxcqh__p,B__pl_kmcrbctjmcpmnlgcsuumpbclecicspb,Bcjghqrkcrglqncargc`cbpghtclbgc__lbciu_jga_rgcqtmjbmclgqrctglbclmnuuu,`mbck`cqafcpkgle,lj,?jqcclecacprgaccpbc__llckcpccllgcsuctjmcg+qrmdbgafrc`crmltjmcptmjeclq@PJ0140__ljcertcp+ipgherfghlgcr_srmk_rgqafcclN@T+Tcpij_pgle,Mmifgcpkmcr_jqlmecclglqncarcsprcpnj__rqct_qrqrcj+jclmd__l_jjccgqclgqtmjb__l,Glfcrtcptmjet_lbcxc@crmlgciighiclucl__pccllgcsuctjmcgqrmdbgafrc`crmltjmcpclu_rcp_jjck__j`ghimkrighiclmkbcxc__lbccgqclt_lfcrN@Trcj_rcltmjbmcl,Ucxgclb_rbgrglfcr`cqrciumpbr`cpcgirbmmpfcrrmcn_qqclt_ltjmcgqrmdbgafrc`crml+kcleqcjqmdtjmcgqrmdbgafrcamlqrpsargcq,Het bestekGlfcr`cqrciqr__ru_rcpkmcrumpbcleck__ir,Fcrgqfcramlrp_arbmaskclrrsqqclbcmnbp_afrectcpclbcmnbp_afrlckcp,Fcrgqb_lmmi`cj_lepghib_rucemcbl_e__lu_rcpnpcagcqglfcr`cqrciumpbr`c+kader 3: Voorbeeld bestektekstenBestektekst 1:Technische bepalingen ­ algemeen ­Betonsamenstelling`Van alle betonconstructies genoemd in de technischewerkbeschrijving die geheel water- en vloeistofdichtmoeten zijn, moeten voor de betonmengsels gecertifi-ceerde vloeistofdichte mengsels toegepast worden. Deaannemer levert de certificaten aan de directie.'Opmerking: Hier wordt alleen gevraagd om een vloei-stofdicht betonmengsel met certificaat.Bestektekst 2:Technische bepalingen ­ algemeen"Van alle betonconstructies genoemd in de technischewerkomschrijving die als vloeistofdichte voorzieningmoeten worden uitgevoerd en van alle vloeistofdichteverhardingen, moet de aannemer een `PBV-VerklaringVloeistofdichte Voorzieningen' overhandigen aan dedirectie."Opmerking: Hierin wordt meer gevraagd dan vloeistof-dicht beton. Hier moet de gehele vloeistofdichte con-structie na aanleg door derden op vloeistofdichtheidworden beoordeeld en goedgekeurd.glbpglebgcnrclkmcrijcglcpxghlb_l03kk,Fmcucjbgrtmmpbcf_lbjger*umpbrcpecclcgqec+qrcjb__lbcu_rcpackclrd_armpt_lfcr`crml,Bgr`crciclrb_rfcrtcpqafgjrsqqcllmpk__j`crmlkmp+rcjcltjmcgqrmdbgafr`crmlkmprcjecpglegq,Bc`c+rmlkmprcjaclrp_jckccr*rclmnxgafrct_llmpk_jcjctcp_lrgcq*_jqcvrp_fcrglbpgleecbp_et_lu_rcpglfcrecjctcpbc`crml,B_rfcrtcpqafgjkcrlmpk_jcmkqr_lbgefcbclijcglgqeccdr_j__lb_rfcrk_rcpg+__j`crmlglnpglagncsgrcpk_rcecqafgirgqtmmpbcrmcn_qqglegltjmcgqrmdbgafrcamlqrpsargcq,Vloeistofdichte constructiesTmmpfcrk_iclt_lcclemcbctjmcgqrmdbgafrcaml+qrpsargcfc``cluclgcr_jjccltjmcgqrmdbgafrck_rc+pg_jcllmbge9bcamlqrpsargc_jqecfccjkmcrmmitjmcgqrmdbgafrxghl,Fcrmlrucpnclbc__ljcet_lbctjmcgqrmdbgafrcamlqrpsargcipgheclb_lmmiqncag_jc__lb_afr,Fcrmlrucpn@ghfcrummpbmlrucpnbclicluc_jqlcj__lbcbg +kclqgmlcpglet_l`ghtmmp`ccjbccl`crmltjmcpbgc_jglfcr`cqrcimdmnbcrciclglexghl__lecectcl,Rcbcliclt_jr__l`ghtmmp`ccjbbck__rtmcpgle*bcaml+qrpsargctcbgirc*bcfmctccjfcgbu_nclgle*cracrcp_,Fcrmlrucpnmntjmcgqrmdbgafrfcgb`crpcdrtccj_jbck_rcpg__jicsxcclbcbcr_gjjcpgle,Bgrgqlgcr_jrghbmneclmkclglfcr`cqrci,Bgrgqcafrcppcj_rgcdccl+tmsbge,Kcrclgeecxmlbtcpqr_lbimkhccclfccjcglb,J_rclucbcmlrucpn_qncarclt_lccltjmcgqrmd +bgafrcamlqrpsargcmnfmmdbjghlclj_leqjmncl,?jqccpqrcigcxcluctmmpk_rcpg_jclbgctjmcgqrmd+bgafrxghl,Fgcp`ghkmcrcluc`cbclicltmmpucjictjmcgqrmddclbctjmcpbgafrkmcrxghl,Tmmpu_rcpgqlgcr_jjcclmkfcrec`psgit_lecacprgaccpbtjmcg+qrmdbgafr`crml*k__pkmcrccltjmcgqrmdbgafrcaml+qrpsargcumpbcleck__ir,Bc__lqjsgrgleclrsqqclbctjmcpclbcu_lbkmcrclb_l`ghtmmp`ccjbmmitjmcg+qrmdbgafrxghl,Cpgqbsqcclbsgbcjghitcpqafgjrsqqclccltjmcgqrmd+bgafrk_rcpg__jclccltjmcgqrmdbgafrcamlqrpsargc,Uce__llsccpqrighiclu_rtjmcgqrmdbgafr`crmlgqclb__pl_e__lucglmnbckccpmkt_rrclbctjmcg+qrmdbgafrcamlqrpsargc,Rmrqjmre__lucglmnbcgl+qncargcmksgrcglbcjghicclN@T+Tcpij_pglercisl+lclmlrt_lecl,Vloeistofdicht betonBc@cmmpbcjgleqpgafrjghl&@PJ'/6./`cqafpghdrbccgqclu__p__l`crmlkmprcjkmcrtmjbmclmkecjc+tcpbrcisllclumpbclmlbcpacprga__r,Glbckg+jgcsn_p_ep__dt_lbcxc@PJtglbclucmmibccgqcltmmpccltjmcgqrmdbgafr`crmlkcleqcj,Fcrtcpqafgjkcrlmpk_jcjctcp_lrgcqgqlgcrcpeepmmr,Bccvrp_cgqclxghl8¢ Cclkglgk_jcqrcpircij_qqct_lA0.-039¢ Cclu_rcpglbpglegleqcgq*eckcrcltmjeclqLCL+CL/017.+68Glbpglebgcnrct_lu_rcpmlbcpbpsi9¢ Cjicglbgtgbsccjeckcrclglbpglebgcnrckmcrijcglcpxghlb_l3.kk9¢ Fcreckgbbcjbct_lbpgcmnccltmjeclbceckcrcl4 4|04 Betoniek mei 2007$ WasplaatsP.E.RoosBV(Handel)kader 4: ontwerpaspecten:1. Kies voor vloeistofdichte materialen;2. Kies voor het juiste afschot en het juiste afvoersy-steem;3. Kies voor de juiste vloeistofdichte details;4. Kies voor voldoende zaagsneden /`Programmering' van de scheuren;5. Denk aan de inspecteerbaarheid van de vloer en devolgbaarheid van de vloeistof.4|04 Betoniek mei 2007ipgknqafcspcl,Fgcpmnimkclucj_rcprcpse,Rclqjmrrc_jqtghdbc_qncarimkrfcrcpmn__lctcll_rcbcliclmtcpbcglqncarccp`__pfcgbt_lbctjmcp,Bgr`crciclrb_rcclglqncarcspbctjmcpmtcp_jkmcrisllcl`cighicl,?jqcpepmrck_afglcqmnbc`crml+tjmcpimkclrcqr__lu__pbmmphcbctjmcplgcrkccpislrxgcl*t_jrlgcrkccpt_qrqrcjjclmdbctjmcpb__p+mlbcptjmcgqrmdbgafrgqmdlgcr*u_rfcrtcpjgcqt_lcclN@T+Tcpij_pglexmsisllcl`crciclcl,Mlbcpbccjt_lbcglqncarccp`__pfcgbgqb_rucbctjmcgqrmdmmikmcrclisllcltmjecl,Glessp0xgcluc`ghtmmp`ccjbcclnpcd_`+`crmlnj__ru__pcclfmcijghlgqglecqrmpr,Ccltjmcgqrmdi_lmtcpfcr`crmlqrpmkclclrsqqclbcqr_jclfmcijghlclfcr`crmlxghlucel__p`clcbcltglbcl,Bctjmcgqrmdgqfgcplgcrkccprctmjecl*bsqbcamlqrpsargcx_jlgcrump+bclemcbecicspb,L__qrbcxc3mlrucpn_qncarclighiclucqncag__jctcll__pbcbgirct_lbctjmcpclbc__ljcet_lbcecfcjctjmcgqrmdbgafrcamlqrpsargc,Bcbgirct_lbctjmcpGqbcbgirct_lbctjmcpt_l`cj_le=H_*bcxcgqxcicpt_l`cj_le_jqucbclicl__lbcbclgrgct_ltjmcg+qrmdbgafr,Ccltjmcpgqtjmcgqrmdbgafr_jqbctjmcgqrmdbcmlbcpi_lrlmelgcrfccdr`cpcgir,Bckccqrctjmcg+qrmddclbpgleclj_lex__kfcr`crml`gllcl,@crml`ct_rgkkcpqfmjjcpsgkrcqclfccdrccl`cn__jbcncpkc_`gjgrcgr,Fmcbgiicpbc`crmltjmcp*fmcj_lecpbcxctjmcgqrmdbgafrx_j`jghtcl,Mkrctmmpimkclb_ruckcrcpqbgiictjmcpcle__lk_iclgqcpcclpcicl+kcrfmbgcimlrugiicjbu__pkcci_lumpbclsgrec+pciclbfmcbgiccltjmcgqrmdbgafrc`crmllcltjmcpkmcrxghl,Bcxcbgircgq_df_licjghit_lbcglbpgle+bgcnrct_lbctjmcgqrmdbgcmnbctjmcprcpcafrimkr,Bcxcglbpglebgcnrcumpbreckcrclkcr`cfsjnt_llgcrjmegqaf*u_lrb_rtcptsgjrbc`mbcklgcr*k__pmjgccl`clxglcbmclb_r`ghtmmp`ccjbucj,Cjictjmcg+qrmdgquccp_lbcpq,?jqruccbc_qncarkmcrcluccptmmpxmpeclb_rtjmcg+qrmdlgcrt_lbctjmcp_di_lqrpmkcl,Bctjmcgqrmdk_e`ghtmmp`ccjblgcrbmmpbcmnclqr__lbcpmjbcs+pclt_lccle_p_ec`cbpghdl__p`sgrclqrpmkclclb__pbc`mbcktcptsgjcl,Lcc*fcrkmcrbmmpkgbbcjt_lfcrhsgqrc_dqafmrumpbcl_dectmcpbl__pcclnsrmdemmr*dbctjmcgqrmdkmcrtmmpb_rfcrbc`mbcki_ltcptsgjclumpbclmnecpsgkb,?jqbcpbckmcrclucqrgjqr__l`ghbcbcr_gjq,Fcr`c+j_lepghiqrcfgcp`ghgqb_r_jjcigcpclclmtcpe_leclt_lk_rcpg_jclu__pj_leqccltjmcgqrmdl__pbc`m+bckxmsisllclqrpmkclkmcrclxghl_decbgafr,@cj_lepghicbcr_gjqxghlbc__lqjsgrglersqqclccltjmcpclcclu_lbmdcclemmrclbc_dbgafrglet_lglbctjmcpec`mmpbctcp_licpglecl,Tp__ehc`ghcjibc+r_gj_dmdtjmcgqrmddclbc`mbcklmeisllcl`cpcgicl,?jqtgcpbckmcrcluccptmmpxmpeclb_rcpecclbmmp +e__lbcqafcspclmlrqr__lglbctjmcp,Ccllgcsuc`crmltjmcpugjbmmpbcrghbfccle__lipgkncl_jqectmjet_lsgrbpmeglemdrckncp_rsspqtcpqafgjjcl,Bgri_ljcgbclrmripgknqafcspclglbc`crmltjmcp,Mkbcxcqafcspcllgcripgqip_qmtcpbctjmcprcj_rcljmncl*umpbclcpx__eqlcbclrmr/-1 ct_lbcbgircglbctjmcpeck__ir,Fgcpbmmpmlrqr__rbcxu_iqrcqaf_ +icjt_lbctjmcprcpnj__rqct_lbcx__eqlcbcl,Bcipgknqafcspclxsjjclb_lfgcpmlrqr__lcllgcrxgafr`__pxghl__lfcrmnncptj_i,Bcqafcspclump +bclfgcpkcc_jqfcru_pcecnpmep_kkccpb,Bcxcx__eqlcbclkmcrcluctcptmjeclqemcb_dbgafrcl,Glbcsgrtmcpglekmcrcluccvrp___lb_afr`cqrcbcl__lbcl_`cf_lbcjglercptmmpimkglet_lnj_qrgqafcVoegvulling HoekijzerBetonvloerFiguur 2: De vloeistof is niet voldoende volgbaar. 4|04 Betoniek mei 2007bca_ngjj_gpc_`qmpnrgcnpmcdu__p`ghbc`cusqrctjmcg+qrmdecbspclbcxcqb_eclglfcr`crmlk_e`gllcl+bpglecl,Bcxcglbpglebgcnrcgq_df_licjghit_lbctjmcgqrmdcgeclqaf_nnclclt_lbc`crmlq_kclqrcj+jgle,Bcxcqwqrck_rgcimkrcimkclrmrbcbgirct_lbc`crmltjmcpgq`cqafpctclglASP+?_l`ctcjgle43*@cmmpbcjgleqpgafrjghl0140clgl@crmlgci//-7,Glbcnp_irghi`jghircafrcpb_rfcramlqrpsargcdmlrucpntccj_jk__rectclbgqtmmpbcbgirc,E_p_lrgcfgcpmnfc`hccafrcplmmgr,Bcmlrucpnkcrfmbgcitmmpbcbgircisllclucmmi_lbcpqmkec`psgicl,Mn`_qgqt_lbcglbpglebgcnrct_lccltjmcgqrmdglxcqb_ecl*isllclucsgrpcic+lclfmcj_leccltjmcgqrmdmnbc`crmltjmcpi_lqr__ltmmpb_rbcxctjmcgqrmdbcmlbcpi_lrfccdr`c+pcgir,?jqucb_lucrclfmcqlcjccltjmcgqrmdt_lbctjmcpumpbrtcpughbcpb*isllcluccclglqaf_rrglek_iclt_lbcjctclqbsspmntjmcgqrmdbgafrfcgb,Glbc@PJ01/4tmmptjmcgqrmdbgafrcnpcd_`cjckclrclt_l`crmlumpbrbcxckcrfmbcrmcecn_qr,?_ljcet_lbctjmcgqrmdbgafrc`crmltjmcpBc__ljcet_lccltjmcgqrmdbgafrc`crmltjmcptcp+qafgjrglepmrcjghlcllgcrt_lbc__ljcet_lccllmp+k_jc`crmltjmcp,Cpkmcr`ghbc__ljce_jjcclcvrp___lb_afrumpbcl`cqrccb__lbgc_qncarclbgcctcl+rscjcbmmpe__lbcqafcspclglbc`crmltjmcpisllcltcpmmpx_icl,Cclemcbcl_`cf_lbcjglet_lbc`crml+tjmcpkmcrtmmpimkclb_rnj_qrgqafcipgknqafcspclmlrqr__l,Bcxcqafcspclmlrqr__lbmmpb_rcpglbcnj_qrgqafcd_qcrctccju_rcptcpb_knrsgrbc`c+rmlqncagc,Bcnmpglu__pfcru_rcpsgrgqtcpb_knr*rpciiclb_lq_kcl9xcipgkncl,Bgrjctcprbcnj_qrg+qafcipgknqafcspclmn,L_`cf_lbcjclxmpercptmmpb_rfcru_rcplgcrsgrbc`crmlqncagci_ltcpb_k+ncl,L__qrl_`cf_lbcjglekmcrcluclgcrtcpecrclmkmnrghbbctjmcpglrcx_eclclb__pkccbcipgkn+qafcspclrcnpmep_kkcpcl,de inspectie?jqbc`crmltjmcpecpccbgqi_lbcml_df_licjghicglqncarcspimkclmkbc`cmmpbcjglemntjmcgqrmd+bgafrfcgbsgrrctmcpcl,Rghbclqbcxcglqncargctmj+eclqASP-N@T+?_l`ctcjgle22umpbcl_jjcnslrclbgc`cj_lepghixghl`cmmpbccjb,Bcglqncarcspamlrpm+jccprxmucjlgcsuc_jq`cqr__lbctjmcpcl,Rghbclqbcglqncargcumpbrecamlrpmjccpbmdumpbrtmjb__l__lbpgc`_qgqnpglagncq8/, Cpk_elgcrqbmmpfccl8Bgrgqbc`_qgq,Bc`mbckk_egkkcpqlgcrump+bcltcptsgjb,?jqbc`crmltjmcpbctjmcgqrmdbgafrc`_ppgpcgq*b_lk_ebcxceccljcitcprmlcl,0,Cpk_elgcrq_d8Ccltjmcpi_licspgetjmcgqrmdbgafrxghl*k__pfcrmlrucpnkmcrxmxghleck__irb_rccltjmcgqrmdlcrhcqumpbr_dectmcpbl__pbc_dtmcpnsrhcqmd+emmrhcq,Fcrk_ecplgcrt_l_disllclqrpmkcl,1,Fcrkmcrxgafr`__pxghl8Bctjmcgqrmdbgafrctjmcpkmcrglqncarccp`__pxghl,Mlbcpcclxu_pck_afglcbgctj_imnbcepmlbqr__rislhclgcrkccpxgclmdccltjmcgqrmdmnbctjmcpjcir,B__pl__qrkmcrbctjmcgqrmdlgcrtg_ccllgcrglqncarccp`_pcpmsrcl__pbc`mbckisllcljmncl&`ghtmmp`ccjbqr_jclfmcijghlclglnpcd_`nj_rclmdec`mmpbce_rcltmmpbc`ctcqrgeglet_lqr_jclimjmkkclmnccltjmcp',?jqcpgcrqi_ljciicl*kmcrhcb_risllclxgcl,?jqbctjmcpumpbremcbec+icspbumpbrbcN@T+Tcp+ij_pgle_decectclclumpbrb__pkcc__lec+rmmlbb_rumpbrtmjb__l__lbccgqclt_lbcucr,% Inspectie van een vloeistofdichte vloerContrAllInspectieB.V.(Apeldoorn)& Voorbeeld van een PBV-Verklaring VloeistofdichteVoorziening.74|04 Betoniek mei 2007Cpt_pglejccprUcfc``cllsccl__lr_jh_pclcpt_pglekcrtjmcg+qrmdbgafrc`crmlamlqrpsargcq,Ucfc``clmncclpghecxcru__pfcr_jjck__jmkbp__gr,?jqfcrcafrcpdmsre__r*jcpclbccpt_pgleclt_lglqncarcspqb_rfcr`crmlxcjdt__ilgcrfcrnpm`jcckgq*k__pb_rfcrdmsre__r`ghbcbcr_gjjcpglecl8Bc__lqjsgrgleclrsqqclbcu_lbclbctjmcpxghllgcr_decbgafr,Bcx__eqlcbclglbc`crmltjmcpxghllgcr_decbgafrmdcpumpbclglbc`crmllcltjmcpe_rclec`mmpbmkbcqrcjjgleclt_qrrcxcrrclbgclgcrxghl_decbgafr,Fcr_dqafmrgqlgcrglbchsgqrcpgafrgle__lec`p_afrmdcpgqqafcsptmpkgleglbc`crmltjmcpmlrqr__l,tot slot@mbck`cqafcpkglegqlgcr_jjcclt_l`cj_le`ghbc__ljcet_lccllgcsuctjmcgqrmdbgafrc`crmltjmcp,@mbck`cqafcpkglegqecpgafrmn`jghtclbcamlrpmjcmntjmcgqrmdbgafrfcgb,@ghbcmnbp_afrectcppsqrb_lmmibcr__imkbctjmcpcjih__p__lbcf_lbt_lcclafcaijgqrxcjdrcamlrpmjcpclmnec`pciclclctclrs+ccjk__rpcecjclrcrpcddcl,Mnbcxcughxc`jghdrccltjmcgqrmdbgafrc`crmltjmcpbc`mbck`cqafcpkclrcecltcptsgjgle,kader 5: ervaringen bij inspectieJuist onjuistTechnoConsult(HeeswijkDinther)Informatie:MmitmmpbgrmlbcpucpngqfcrGlrcplcrcclpghic`pmlt_lgldmpk_rgc,@cj_lepghicqgrcqxghl8¢ uuu,lg`t,lj¢ uuu,gldmkgj,lj¢ uuu,`mbcknjsq,lj¢ uuu,`mbck`cqafcpkgle,ljdankwoordBcpcb_argct_l@crmlgci`cb_lirbfp,gle,H,Q,Epmcltcjb*bfp,gp,A,?,t_lbcpQrccl*bfp,H,@_prclclbfp,C,?iicpk_lqtmmpfcrgl`pcleclt_lfslicllgqclcvncprgqc`ghbcrmrqr_lbimkglet_lbgrlskkcp,belangrijke documenten¢ ASP-N@T+?_l`ctcjgle438Mlrucpn*__ljceclfcp +qrcjt_ltjmcgqrmdbgafrctmmpxgclgleclt_l`crml9¢ ASP-N@T+F_lb`mci/748Mlrucpnclbcr_gjjcpglet_l`mbck`cqafcpkclbctmmpxgclglecl9¢ @PJ01518Mlrucpnclt_ltjmcgqrmdbgafrc`mbck +`cqafcpkclbctmmpxgclglecl9¢ @PJ01408?_ljcet_ltjmcgqrmdbgafrcTmmpxgclgl +eclglrcpnj__rqcecqrmpr`crml9¢ @PJ01/78?_ljcet_ltjmcgqrmdbgafrctmmpxgclgl+eclglecnpcd_`pgaccpb`crml9¢ @PJ01/48Tjmcgqrmdbgafrcnpcd_`cjckclrclt_l`crml9¢ @PJ015/8Fcrtjmcgqrmdbgafrk_iclt_lbp__etjmc +pclgl`crml9¢ ASP-N@T+?_l`ctcjgle228@cmmpbcjgleqapgrcpg_t_ltjmcgqrmdbgafrctmmpxgclgle*2 csgre_tc,In onze volgende uitgaveVorst- en dooizout bestandheidEen elfstedentocht hebben we al jaren nietmeer gehad. Met de afgelopen winter nog versin het geheugen, zouden we bijna vergeten dathet in Nederland ook kan vriezen. Maar vorstkan ook hier optreden en betonschade veroor-zaken. In de nieuwe NEN-EN 206-1 is zelfs eenaparte hoofdgroep van de milieuklasse (XF)benoemd om deze aantasting te beschrijven.Binnen deze hoofdgroep zijn nieuwe ontwik-kelingen te melden. Een nieuwe theorie voorhet ontstaan van schade bij vorst-dooizoutbelasting. Tijd om deze hoofdgroep eens in hetzonnetje te zetten, een winters zonnetje wel teverstaan.Foto pagina 1: Peter de KoningColofonBetoniek is een praktijkgerichtvoorlichtingsblad op het gebied vande betontechnologie en verschijnt10 keer per jaar. Betoniek wordtuitgegeven in opdracht van hetCement&BetonCentrum. In de redactiezijn vertegenwoordigd: ENCI, MEBIN,CUR Bouw & Infra, BAM Civiel en deBouwdienst Rijkswaterstaat.Uitgave:Uitgeverij ÆneasPostbus 101, 5280 AC, BoxtelTel: 0411 - 650085Fax: 0411 ­ 650080Email: info@aeneas.nlRedactie:0411 ­ 650089E-mail: betoniek@ aeneas.nlVormgeving en productie:Twin Design bvAbonnementen/adreswijzigingen:Uitgeverij ÆneasPostbus 101, 5280 AC, BoxtelTel: 0411 - 650085Fax: 0411 ­ 650080Email: info@aeneas.nlAbonnementsprijzen 2007:Nederland ? 42 (incl. 6% btw)België ? 44 (excl. 6% btw)Overige landen ? 58 (excl. 6% btw)Aanmeldingen/opzeggingen:Abonnementen kunnen op iedergewenst moment ingaan en wordenautomatisch voor een jaar verlengd,tenzij twee maanden voor de verval-datum schriftelijk wordt opgezegd.Overname van artikelen en illustra-ties (met uitzondering van foto's) istoegestaan onder voorwaarde vanbronvermelding.ISSN 0166-137xRedactie en uitgever stellen dezeuitgave zorgvuldig en naar besteweten samen. Zij aanvaarden ech-ter geen enkele aansprakelijkheidvoor schade, van welke aard ook,die het gevolg is van handelingenen/of beslissingen gebaseerd op deinformatie in deze uitgave. Niet altijdkunnen alle rechthebbenden vangebruikt beeldmateriaal worden ach-terhaald. Belanghebbenden kunnencontact opnemen met de uitgever.4|04 Betoniek mei 20074|04 Betoniek mei 2007lgcsuqInternetGranulaatbetonGlep_lsj__r`crmlumpbr&cclbccjt_lfcr'epglbtcpt_leclbmmpecpcawajcb`msu+clqjmmn_dt_j*mducjpcawajgleep_lsj__r,Glkgb+bcjqgqfcramlqrpsargcdecxgclkmecjghimkgl`crmlamlqrpsargcqtghdrgenpmaclrt_lfcrepglbrctcpt_leclbmmp`crmlep_lsj__rxmlbcp__ln_qqglet_lbcec`psg+icjghicpciclpcecjq,MnI_lqpghi+fcrctclckclrtmmpbsspx__k+fcgbclgllmt_rgct_lQclrcp +Lmtck?gqmlj_leqbcuc`qgrcuuu,ep_lsj__r`crml,ljmdagccjecj_laccpb,Bcuc`qgrc`ct_r_jjcp +f_lbcgldmpk_rgcmtcpfcrtmmp +qafpghtcl*glimnclclnpmbsacpclt_lep_lsj__r`crml,Bcqgrcgqxmglecpgafrb_r_jjc`crpmiiclqnc+jcpq?jctcp_lagcpqt_lep_lsj__rcl`crml*`msu`cbpghtcl*mn+bp_afrectcpqclmtcpfcgb?ecpgafrgldmpk_rgcisllcltglbclmn`_qgqt_ldslargccl-mdumpimu,Bcuc`qgrcgqfcrpcqsjr__rt_lcclq_kclucpiglersqqclbc@p_lafc+tcpclgeglePcawajgle@pciclclQmprcpcl&@P@Q'*bcTcpclgeglet_lMlbcplckgleclt_l@crmlkmprcj +d_`pgi_lrclglLcbcpj_lb&TM@L'*BcImi$n_prlcpq*bcNpmtglagcSrpcafrclQclrcpLmtck,werken met betonBcQrgafrgleJ_lbcjghiQ_kclucp+igleqtcp`_lb@crmlpcn_p_rgc`c+bpghtcl&JQT@'clQ_kclucpigleq+tcp`_lbNp_irghimnjcgbgle@crml+`msuLcbcpj_lb&QN@L'fc``clbcf_lbclgllecqj_eclclq_kclbca_kn_elcUcpiclkcr`crmlmlrugiicjb,Fcrbmcjt_lbca_kn_elcgqjccpjgleclucptcltmmpbcmnjcgbglecl`crmlpcn_p_+rcspcl`crmlrgkkcpk_l,Bc`crml`p_lafcfmmnrkcrbcxc_argcfcrt_ik_lqaf_ntmmpbcrmcimkqrtcgjgercqrcjjclcl`ghrcbp_ecl__lbcrcpsebpgleglet_lbcucpijmmqfcgbmlbcphmlecpcl,Mlbcpbccjt_lbca_kn_elcgqcclBmcbc@crmlrcqrmnbcuc`+qgrcuuu,ucpiclkcr`crml,lju__pkccnmrclrgjcjccpjgleclisllclmlrbciiclmdfcrucpiclkcr`crmlxc__lqnpccir,_eclb_22 mei 2007Mlrucpnpcecjqtmmpn__jk_rp_q+qwqrckcl*aspqsquuu,n_m,rsbcjdr,lj24 mei 2007Jcbcltcpe_bcpgleQrs`Kccpgldmpk_rgc8uuu,qrs`,lj31 mei 2007Xccpfmecqrcpirc`crml*gllm+t_rgcdkcrccl?jrcpl_rgcdKccpgldmpk_rgc8uuu,`crmltcpclgegle,lj2 juni 2007B_et_lbc`msuKccpgldmpk_rgc8uuu,b_et_lbc`msu,lj5 juni 2007Cvaspqgc@msuFcrQrpghighxcpKccpgldmpk_rgc8uuu,`crmltcpclgegle,lj14 juni 2007Bsaml+qwknmqgskK__rucpiglKcleqcjclKmbcjKccpgldmpk_rgc8uuu,bsaml,mpe20 juni 2007Qrsrcafjcbcltcpe_bcpgleKccpgldmpk_rgc8uuu,qrsrcaf,lj3 ­ 5 september 2007PGJCK+qwknmqgskXcjdtcpbgaf+rclb@crml&Eclr'Kccpgldmpk_rgc8uuu,qaa0..5,seclr,`c4 04B a n d U I T G aV Emei 2 0 0 74|04 Betoniek mei 2007literatuurIntegrale engineeringgietbouwprocesFcregcr`msunpmacqt_ltcpbgcngle`msui_lmntccj`msunj__rqcltcp`crcpbumpbcl*xm`jghirsgrmlbcp+xmci,Fcre__rfgcp`ghmkigqrglxcr*pmsrglecl`cxcr+rglet_lk_rcpgccjclk_lip_afrtmmpxmucjbcu_l+bclawajsq_jqtmmpbctjmcpclawajsq,Bcpcaclrtcp+qafclcl`pmafspcMnrgk_jgq_rgct_lfcregcr`msu+npmacqgltcpbgcngle`msupgafrxgafcpmnfcregcr+`msunpmacqrcmnrgk_jgqcpclbmmpcclglrcep_jccleglccpglet_lu_lbcl*tjmcpclclglqr_jj_rgcq,Bc`pmafspcgqfcrpcqsjr__rt_lcclsgrec`pcgbcqrsbgct_lbcucpiepmcnTcpbgcngle`msut_lfcrEgcr+`msunj_rdmpk*cclq_kclucpigleqtcp`_lbrsqqclbgtcpqcjctcp_lagcpqglegcr`msu,Bc`pmafspc`ct_r__lb_afrqnslrcltmmpxmucjbcrcaflgqafc_jqbcnpmacqk_rgecsgrucpiglet_lbc`msumne_tcclgqrc`cqrcjjcltg_uuu,egcr`msu,lj,richtlijnrichtlijn voor paal-matrassystemenKcrn__j+k_rp_qqwqrckclisllclmlbcpkccpxcr+rgleqtpghcmdxcrrgleq_pkcucecl+*qnmmp+clrp_k`_+lclumpbcl__lecjceb,Gl0..4gqbcASP+ns`jga_rgc0..4+0mtcpbgrmlbcpucpntcpqafclclkcrbcrgrcjGllmt_rgctc__pbc`__l*qlcjec`msub*`jghtclbtj_i,Bcxcns`jga_rgcu_qtmmp_j`cbmcjbmkbcxcrcaflgcicl`gh`cqjgqqcpqclmlrucpncpqkccptmmpfcrtmcrjgafrrc`pclecl,N_p_jjcj__lbcmlrugiic+jglet_lbcxcns`jga_rgcu_qbcamkkgqqgc`cxgekcrmlbcpxmcil__pbcip_afrmtcp`pcleglel__pbcn_jcl,@gllclimprx_jxghf__pucpi_dpmlbclclcclucpibmaskclrns`jgacpcl,Bgrgqt_l_dkcg0..5rceclimqrnpghqrc`cqrcjjcl,Mlbcprsqqclqr__rccllgcsucamkkgqqgcglbcqr_pr`jmiicl*bgcrmrbmcjfccdrmkcclamknjcrcmlrucpnpgafrjghlrcmlrugi+icjcltmmpbcLcbcpj_lbqcmlrucpn+clsgrtmcpgleq+np_irghi,Gldm8uuu,asp,lj,bijeenkomstZeer hogesterktebetonMn1/kcgmpe_lgqccprbc@crmltcpclgeglebc`ghccl+imkqrXccpfmecqrcpirc`crml*gllmt_rgcdkcrccl_jrcpl_rgcd,Rghbclqbcxc`ghcclimkqrbgcnj__rq+tglbrglBcK_pigcqglUmcpbclumpbcltcpqafgj+jclbc_qncarclt_lxccpfmecqrcpirc`crml`cjgafru__pmlbcpbcrmcn_qqglecl*bcd_`pga_eckmecjghifc+bclclbcamlqrpsargctccgeclqaf_nncl,QnpcicpqxghlmlbcpkccpAmpt_lbcpTcclt_lbcRSBcjdr*KgliPmqt_lKPAmlqsjr@,T,*LgciI_nrghlt_l?b+tgcq`spc_sGp,H,E,F_eck_l@TclNgcrt_lJmclfmsrt_lFspiq@crml@T,Bcimqrcltmmpbckgbb_exghl}/73*+tmmpjcbclt_lbc@crmltcpclgeglecl}073*+tmmplgcr+jcbcl,Sislrxgaf__lkcjbcltg_uuu,`crmltcpclgegle,lj,