Een maandelijkse uitgave van deVereniging Nederlandse Cementindustriecorrespondentie-adrespostbus 3011, 5203 DA 's-Hertogenboschtelefoon 073-150150 (abonnementen 150231)ISSN 0166-137xnovember!december 1982Dat zoeken we op ...Dat zoeken we op. In BETON/EK bijvoorbeeld,want de vijf ringbanden van BETON/EK vormeneen waardevol hulpmiddel voor iedereen die opzoek is naar informatie op het gebied van debetontechnologie.De verschillende afleveringen zijn echter niet ineen systematische volgorde gerangschikt.Zonder een register is er heel wat bladerwerknodig om een bepaald onderwerp te vinden.Met het verschijnen van deze aflevering wordenechter alle afleveringen doormiddel van éénregister toegankelijk gemaakt. Met anderewoorden: 13 jaargangen BETONlEKzijnontsloten. Daarmee is ook een grote hoeveelheidvakliteratuur terug te vinden. Veel afleveringenzijn immers een verkorte weergave van een ofmeer publikaties. Het nieuwe register biedt dusaan 'diepgravers' indirecteen mogelijkheid ookmeer gewichtige vakliteratuur te vinden.Ontsluiten van literatuurIn bibliotheken en documentatiecentra wordthetzelfde procédé als hiervoor beschrevengevolgd, zij het op grotere schaal.Het ontsluiten op onderwerp is daar echter watgecompliceerder omdat een grotere hoeveelheidpublikaties toegankelijk gemaakt moet worden.Hiervoor bestaan twee soorten 'registers':- een systematische lijst van onderwerpen, eenzogenaamd classificatiesysteem, zoals bij-voorbeeld de Universele Decimale Classificatie(UDC)- een alfabetische lijst met trefwoorden, zoalshet bijgaande register op BETON/EKVoor een trefwoordensysteem is het van belangdat er een keuze gemaakt wordt tussen ver-schillende woorden voor hetzelfde begrip. Hetmoet duidelijkzijn of er bijvoorbeeld gezochtmoet worden op 'betoncorrosie' of 'chemischeaantasting'. Andere relaties zijn die tussenverwante begrippen; daarvoor worden 'zie ook'-verwijzingen gebruikt, bijvoorbeeld:Consistentie, zie ook Verwerkbaarheid.Is er eenmaal een trefwoordenlijst metverwijzingenstructuur opgesteld dan kan dezelijst zowel voor het opbergen als voor het terug-zoeken van publikaties gebruikt worden.Om een collectie boeken en!of tijdschriften teontsluiten moet er een verbinding gelegd wordentussen trefwoorden en publikaties. In zijn meesteenvoudige vorm is dat bijvoorbeeld een bak metkaartjes. Op elk kaartje staat bovenaan eentrefwoord en daaronder staan publikatiesvermeld waarop dit trefwoord betrekking heeft.Een andere mogelijkheid is de opbouw van eensysteem met hangmappen. Op de ruitertjes staantrefwoorden en in de mappen worden kopieënopgeborgen van artikelen of bladen met ver-wijzingen naar bijvoorbeeld passages uit boeken.In die gevallen dat in één publikatie meerdereonderwerpen behandeld worden moeten deze opmeerdereplaatsen kunnen worden terug-gevonden. Bijeen kaartsysteem is dat heel simpelte realiseren door vermeldingen onder ver-schillende trefwoorden. Bij voornoemd hang-mappensysteern kunnen extra kopieën van hetgehele artikel op de verschillende trefwoordenworden opgeborgen, of alleen kopieën van de11De 'betonparagraaf' van de Universele DecimaleClassificatie (UDC)eerste pagina's met daarop een notitie waar hetorigineel is opgeborgen.De ontwikelingen op het gebied van de kleinecomputers maken het ook mogelijk deze tegebruiken voor opslag van trefwoordengecombineerd met literatuurgegevens.Persoonlijke documentatieRond de eeuwwisseling paste alle literatuur opbetongebiednog op een paar boekenplanken. Nuis het zelfs voor een behoorlijke bibliotheekal nietmeer mogelijk om alles aan te schaffen dat op onsvakgebied verschijnt.Bibliothecarissen spreken dan ook van eenliteratuur-explosie. Om deze overvloed vanliteratuur te beheersen, beschikken zij echterover technieken die ook bruikbaar zijn voordegenen die de hoeveelheid drukwerk op hunbureau binnen de perken willen houden. Er wordtbijvoorbeeld veel gebruik gemaakt van werk datelders wordt verricht. Veel bibliotheken doen ditdoor niet zelf literatuur te ontsluiten, maardocumentatiesystemen in de vorm van uittreksel-tijdschriften aan te schaffen. Twee voorbeeldenhiervan zijn: 'Concrete Abstracts', een uitgavevan het American Concrete Institute, en hetdocumentatiesysteem van het researchcentrumvan de Belgische cementindustrie: 'Copie duFicher du Service de Documentation du CentreNational de Recherches Scientifiques etTechniques pour l'lndustrie Cimentière' (CRIC).De doorsnee betondeskundige zal echter nietvoldoende tijd en financiën tot zijn beschikkinghebben om met deze systemen te werken of zeaan te schaffen. Sinds een aantal jaren verschijnter op de Duitse markt een soort mini-systeem datgoed bruikbaar en niet al te duur is voor degenedie op betongebied regelmatig literatuur nodigheeft en niet afhankelijk wil zijn van anderen:2666.97 Mortel- en betonindustrie. Betonelementen. Prefabri-kage.01 Grondslagen der technologie. Procesontwerpen procesbewaking. Materiaaleigenschappen, fouten e.d..02 Algemene procesoverwegingen. Apparatuur en toebeho-ren.03 Werkwijzen voor de bereiding en de verwerking van beotonspecie(op het werk en in defabriek)666.97.05; 693.5'.031 Samenstellen van het mengsel Doseren en mengen infabrieken.3 Mengen van de betonspecie, machinaal en in kleinehoeveelheden. Betonmolens.033 Verwerkenvan de betonspeeie.1 Stampen en trillen van beton.l l Stampen van beton. Stampbeton.12 Gietenvanbeton.Gietbeton666.97.033.2.13 Pompen van beton. Pompbeton.14 Injecteren en spuiten van beton. Gespoten beton.16 Trillen van beton. Trilnaalden. Trilbeton.17 Centrifugeren en slingeren van beton. Centrifugaal-beton. Slingerbeton.2 Vorming van beton in modellen (voorgegoten, voorge-vormde produktent693.54.3 Bijzondere werkwijzen voor toepassing van beton on-der water. Onderwaterbeton.4 Aanbrengen en ondersteunen van de bewapening.035 Maatregelen tijdens het verhardingsproces.4 Vakuumbeton.5 Nabehandelingen kunstmatige verharding.05 Transportbeton. Aflevering van betonspeeie. Afwerkingvan het gerede produkt.052 Behandeling en aflevering van betonspeeie op de bouw-plaats.971 Mortels. Kalk- en cementmortels_ 691.53 BouwmortelsMetselspecie.3 Kalkmortel (niet-hydraulisch).4 Cementmortel (hydraulisch).972 Beton. Cementbeton (teronderscheidingvan ka/kbeton).973 Lichtgewichtbeton.974 Bijzondere betonsoorten. Vuurvast beton'Fortschritte der Betontechnik'. Dezeuitgave iseen kwalitatieve selectie uit de literatuur. Hetbevat een systematisch overzicht van wat er ineen jaar verschenen is, waarbij een trefwoorden-lijsthet zoeken vergemakkelijkt. Van allevermelde literatuur is een kleine samenvattingopgenomen. Het nadeel is dat deze uitgave eenbeetje achterloopt: op het moment van ver-schijnen is de vermelde literatuur eenhalf totanderhalf jaar oud.Behalve dit 'achterlopen' is er nog een nadeel vanveel documentatiesystemen, nl. het taalgebied.De 'Fortschritte der Betontechnik' bevat voorcirca 75% Duitse literatuur, 'Concrete Abstracts'bevat veel Amerikaanse en Engelse literatuurmaar is wat internationaler gericht, wantbijvoorbeeld de vermelding van CUR-VB-rapporten is geen uitzondering. Het Belgischesysteem is weliswaar het minst op één taalgebiedgeoriënteerd, maar wordt alleen ontsloten metbehulp van Franse trefwoorden.De aanwinstenlijst van de bibliotheek van deVereniging Nederlandse Cementindustrie isactueler en bevat ook boeken, normen enrapporten uit het Nederlandse taalgebied. Hierinzijn echter weer geen tijdschriftenartikelenopgenomen. Deze lijst verschijnt 2 à 3 keer perjaar en kan door een ieder aangevraagd worden.Het ontsluiten geschiedt met trefwoorden.IEIIIIEI 1970/82Register band I t/m VDe vetgedrukte cijfers verwijzen naar uitgaven vanBETONlEKwaarin een afzonderlijke bespreking vanhet betreffende onderwerp is opgenomen. De niet-vetgedrukte cijfers verwijzen naar uitgaven waarin hetonderwerp wordt behandeld als onderdeel van eengroter geheel.AAanmaakwater 4/29Aantasting, zie Chemische aantastingAfvalwater 4/28, 5/1Aluminiumcement 3/29, 5/27Analyse verhard beton 3/18Arbeidsomstandigheden 5/10, 5/21BBekistingen 2/3,2/11,4/22,5/17,5/19Bekistingsdruk 2/16Bekistingsolie, zie OntkistingsmiddelenBetoncorrosie, zie Chemische aantastingBetonkeuring, zie KeuringBetonhamer, zie TerugslaghamerBetonkwaliteit 2/1, 4/16, 4/27Betonmortel, zie Levering van betonmortelBetonsamenstelling, zie Samenstelling van betonBetonspecie-analyse, zie Specie-analyseBetonstaal, zie WapeningBetonsterkte 2/7,3/27,4/5,5/3Betontester 1/17Bindtijd cement 4/1, 4/2Bleeding1/4Betonwegen 5/9Brandschade 1/19Breukpatronen 3/5CCarbonatatie 3/26Cement 1/1, 3/29, 4/1,4/2,4/29,5/5,5/10,5/23,5/27,5/29Cementeczeem 5/10Cementmengsels 5/27Cementnormen 3/11, 5/2, 5/5Chemische aantasting 3/3, 3/9, 3/26, 4/20, 4/28,5/1,5/11,5/13Craquelé 3/19Consistentie 4/11, zie ookZetmaat en VerwerkbaarheidControle, zie KeuringCorrosie, zie WapeningscorrosieDDekvloeren 1/7,4/21Dichtheid 3/21Dichtingsmiddelen 3/23Dooizouten 5/9, 5/29Duurzaamheid, zie Chemische aantasting,WapeningscorrosieEEenheden 2/13Examen basiscursus betontechnologie 4/6Examen betonpraktijk CB2 3/6Examen betontechnologie CB1 2/5,2/14,3/4,3/14,3/24,4/4,4/14,4/24,5/4,5/14,5/24Ferrocement 3/15Fulvozuurtest 3/8GGezondheidsaspecten 5/10, 5/21Geluidhinder 5/21Grafieken 5/20, 5/22, 5/25Gradering toeslagmaterialen 1/10, 1/18, 2/8, 3/27, 4/5,4/11Grind, zie ToeslagmaterialenGrindnesten 4/22, 4/27Gips 4/2,4/29,5/27Groene sterkte 4/5HHergebruik van cementslib 4/26Hoge temperaturen 1/19, zie ook Temperatuu rs-invloedenHoogovencement 1/1, 3/9,5/3,5/9,5/27Hulpstoffen 1/8,2/9,3/21,3/23,4/2;4/9,4/23Injecteren 4/30KKalk 4/29, 5/23, 5/27Kalkuitslag 1/14,4/17Keuring 2/12, 2/15, 3/13, 3/22, 4/3, 4/8, 4/19, 5/15Kleurverschillen 4/17Kleurstoffen 4/23Korrelverdeling, zie Gradering toeslagmaterialenKrimp 2/6, 4/13Kubusdruksterkte 1/3,2/2,5/3, zte ook ProefkubussenKwaliteitscontrole, zie Keuring, StatistiekLLevering van beton mortel 1/20, 3/22, 4/16, 4/27Lichtbeton 2/10, 5/26Luchtbelvormer 2/9, 5/23, 5/26Luchtgehalte 2/9MMaattoleranties, zie TolerantiesMengselsamenstelling, zie Samenstelling van betonMetselcement5/23Metselen 4/20, 5/6, 5/23Milieu 4/26,5/10,5/11,5/21,5/29Monstername 4/3, 5/28NNabehandelen 117,3/16,5/12Niet-destructief onderzoek 1/17, 2/7Normen, zie VoorschriftenNorm betonmortel1/20, 3/22, 5/15Norm cement 3/11, 5/2, 5/15, 5/29Norm toeslag materialen 2/8, 3/2, 5/15oOnderwaterbeton 2117Ontkistingsmiddelen 5/18Oppervlaktestructuur, zie Uiterlijk van betonpPlastificeerders 4/9, 3/23Pompen van beton 1/2, 2/17, 4/25Portlandcement 1/1, 3/9,5/3,5/9,5/27,5/29Portlandvliegascement 5/29Proefkubussen 1/3, 1/13,2/2, 2/7, 3/5, 4/19RRegenwater 5/11Renovatie 4/20Repareren 4/18,4120,4/30Reinigen van beton 5/8Roest, zie WapeningscorrosieSSamenstelling van beton 1/5,1/10,3/12Scheurvorming 2/6, 3/19, 4/13, 4/22, 4/30Schoon beton 2120,4/12, 4/17, 4/22, zie ook Uiterlijkvan betonSchudmaat 3/30,4/15Schuimbeton 2/10, 5/26Schmidthamer, zie TerugslaghamerSpecie-analyse, 1/4, 1/16,2/19,5/28Standaardafwijking, zie StatistiekStatistiek 1/13, 2/1,2/12,2115,3/20,4/3,5/28Sterkte, zie BetonsterkteSterkte-ontwikkeling 1/1,2/2,3/1,4/5,4/13,4/19,5/3Stuivende vloeren 1/7Sulfaataantasting 3/9Superplastificeerder 4/9TTemperatuursinvloeden 1/9, 1/19,3/1,3/10,3/16,4/1,5/12Terugslaghamer 1/17, 217Toeslagmaterialen 1/10, 1/15, 1/18, 2/8,2/10, 3/2,3/27,5/7Toleranties 3/17, 3/20Transport van beton op het werk 2/18, 4/25, zie ookPompen van betonUUiterlijk van beton 3/19, 4/12, 4117,4/22, 5/8lJitslag 1/14,4/17VVacuumbeton 3/28Verdichtingsmaat 1/12Verontreiniging van cement 4129Verontreiniging van toeslagmaterialen 3/8,4/29Versnelde verharding 3/1, 4/19Vervuiling 4/12,4/17,5/8Verwerkbaarheid 1/12, 3/30,4/11,4/15Vezelbeton 3/25Vloerbekisting 2/3Vloeren 1/7,4/21Vliegas 517,zie ookPortlandvliegascementVoorschriften 1/15,1/18,1/20,2/1,2/8,2/15,3/2,3/11,5/2,5/5,5/15Vorstschade 5/9, 5/29Vloeibeton 4/9WWal:z verdichtingsmaat 1/12Wandbekisting 2/11Wapening 4/7, 4/10, zie ook VezelbetonWapeningscorrosie 3/26Waterafscheiding 1/4Waterbehoefte 1/6, 317,3/27Water-cementfactor 1/6, 317,4/19Waterdicht beton 1/11,3/21,3/23Winterwerk 1/9, 3/10ZZand 3/8, 3/27, zie ook ToeslagmaterialenZeefkromme, zie Gradering toeslagmaterialenZetmaat 3/30Zomerwerk 3/16Zwavelzuuraantasting 5/1bijlage bij BETONIEK5/30Inhoud 1980-1981 -19825/1 Zwavelzuuraantasting5/2 NEN 3550: Cement - Definities,eisen en keuring5/3 Druksterkte op lange termijnOnder welke omstandigheden aantasting doorzwavelzuur; maatregelen ter voorkoming.Keuringsmethoden; de rol van statistiek bijbeoordeling van keuringsresultaten.Betekenis van druksterkte; sterkte-ontwikkeling van beton met hoogovencementresp. portlandcement op lange termijn.5/4 Examen Betontechnologie CB11980 Uitgewerkte examenopgaven.5/5 Cement over de grens5/6 Metselen517 Vliegas en beton5/8 Reinigen van beton5/9 Schade door vorst en dooizouten5/10 Cement en gezondheid5/11 Beton en regenwater5/12 Nabehandelen5/13 Chemische invloeden op betonbijlagebij BETONIEK5/30Vergelijkend overzicht van de cementnormen inNederland, België, Frankrijk, Duitsland,Verenigde Staten en Groot-Brittannië.Ontwikkeling, eigenschappen en mogelijkhedenvan prefab-metselspecie.Materiaaleigenschappen van vliegas; mogelijk-heden en problemen bij toevoeging aan beton-specie.Methoden van reinigen; richtlijnen voor enkeleveel voorkomende problemen.Mechanismen van vorst- en dooizoutschade;verschil portlandcement - hoogovencement;richtlijnen ter voorkoming van schade.Risico's bij hetwerken met cement en beton-specie: huidcontact, cementeczeem en stof-overlast; maatregelen voor bescherming.Verzuring van het regenwater door rookgassen.De gevolgen voor beton. Tabel met regenwater-analyses.Nieuwe Amerikaanse norm voor nabehandelen.Verschillende methoden. Onderscheid naar aardvan de constructie.Aantasting van beton. Classificatie van de matevan agressiviteit; passende maatregelen.Tabellen voor de mate van agressiviteit van wateren5/14 Examen Betontechnologie CB11981 Uitgewerkte examenopgaven.5/15 Spelregels5/16 Opleiding Betonlaborant BV5/17 Bekistingen (I)5/18 OntkistingsmiddelenBekistingen (11)5/20 Grafieken (I)5/21 Betonproduktie en lawaai5/22 Gràfieken (11)5/23 ENCI MetselcementOverzicht van de voorschriften op het gebied vanbeton en het opstellen ervan. Situatie inNederland en op Europees niveau.Beschrijving van de cursus,Invloed van het bekistingswerk op de totaleruwbouwkosten. Stabiliteit van bekistingen.Samenvatting GUR-VB-rapport 97 'Ontkistings-. middelen',IInspectie van bekistingen vóór, tijdens en na hetstorten. Voorbeeld van een controlelijst.Verschillende vormen van grafieken; voor welkdoel geschikt. Schalen, schaalverdeling,variabelen.Beginselen van geluid en lawaai; oorzaken vanlawaai in betonfabrieken; tabellen voorniveaus; maatregelen ter beperking van lawaai.Grafieken op basis van beeldlijnen; afhankelijken onafhankelijk variabelen; hoeveel variabelenin één grafiek.Eigenschappen van metselspecie. Praktijk enkwaliteit van het metselen; tabellen voorspeciesamenstellingen op basis van ENGIMetselcement.5/24 Examen Betontechnologie CB11982 Uitgewerkte examenopgaven.5/25 Grafieken5/26 Schuimbeton5/27 Mengen van cementen5/28 Specie-analyse, zin of onzin5/29 ENCI Portlandvliegascement5/30 Dat zoeken we op ...Hoe construeert men een grafiek? Tekengerei,verdeling van de assen, keuze schaal en schaal-verdeiing;opeenvolgende meetresulaten.Ontwikkeling, produktiemethoden eneigenschappen van schuimbeton; toepassings-mogelijkheden.Welke cementen kunnen zonder risico voorverstoring van het verhardingsproces wordengemengd? Wanneer is mengen aantrekkelijk?Sterkteontwikkeling van diverse mengsels.Wanneer specie-analyse? Analysemethoden;nauwkeurigheid van de resultaten. Invloed vanmonstername en aantal herhalingen van deanalyse.Uitgangspunten voor detoepassing van vliegas inbeton. Portlandvliegascement klasse A:normering, technische eigenschappen.Eigenschappen van beton met ENGI pvlc-A.Toegankelijkhèid van vakliteratuur;docurnentatiesystemen; basisliteratuur voor debetontechnoloog. Register op BETON/EK bandI t/m VI.2Jnde bÎbliotheek van de VerenÎgÎng NederlandseCementindustrie wordt een represemetiev» cotlectieboeken en tijdschriften bÎjgehouden op het gebÎed vancement en beton; de bÎbliotheek is vooralfegeïnteresseerden toegankelijkGenoemde boeken1. Concrete Technology / A.M.Neville; London,Pitman, 19812. Betontechnische Berichte; Düsseldorf,Beton-Verlag3. CUR-VB-rapporten; Zoetermeer,Betonvereniging4. Baustoffefür tragende Bauteile. Band 2Beton / K.Wesche; Wiesbaden, Bauverlag,19815. Fortschritte der Betontechnik: Konstruktionund Technologie in Schrifttum, Hinweisenund Berichten; Düsseldorf, Beton-Verlagverder in het vak te verdiepen en de meest voor-komende problemen op betontechnologischgebied op te lossen. Als dat met behulp van ditboekenlijstje ook niet lukt, kan altijd nog eenberoep gedaan worden op de bibliotheek van deVereniging Nederlandse Cementindustrie. Daarwordt getracht een representatieve collectieboeken en tijdschriften bij te houden op hetgebied van cementen beton. Dezecollectie wordtontsloten door middel van documentatie-systemen, aangevuld met een eigen trefwoorden-systeem.Ook voor de boeken gaat deze regel min of meerop. Een klein handbibliotheekje voor een beton-technoloog zou er als volgt uit kunnen zien:Concrete Technology / A.M.Neville;Betontechnische Berichte;CUR-VB-rapporten (een keuze);Baustoffe für tragende Bauteile, Band 2:Beton / K.Wesche.Beton; Herstellung und Verwendung (Duits);Beton- und Stahlbetonbau (Duits);Betonwerk + Fertigteil-Technik (Duits); Degenen die de doorhenzelf verzameldeZement und Beton (Duits); literatuur in eigen beheer willen ordenen enCement, Concrete and Aggregates (Engels); toegankelijk maken kunnen het register vanCement and Concrete Research (Engels); · BETON/EK, dat met deze uitgave wordtConcrete International; Design and Construction verzonden, uitstekend gebruiken als uitgangs-(Engels); punt voor de opzet van een persoonlijkJournalof the American Concrete Institute documentatiesysteem.(Engels);Concrete (Engels);Magazine of Concrete Research (Engels);Matenals and Structures; Matériaux et Con-structions (Engels/Frans);Cement (Nederlands).Kwantiteit en kwaliteitDeze begrippen gaan niet altijd hand in hand.Weliswaar is er sprake van een literatuur-explosie, maar 'gelukkig' zit er veel kaf onder hetkoren. Met de wetenschap dat slechts 25% vanhet aantal vaktijdschriften 75% van alle werkelijknieuwe en belangrijke informatie bevat, kan eenbibliothecaris zijn budget erg efficiënt besteden.Deze 25% noemt men de 'ster-tijdschriften'. Voorde betontechniek zijn dit:Ervanuitgaandedat BETON/EKen het CB1-boekvanzelfsprekend in het bezit zijn van elke beton-technoloog, kan men voor nog geen felementaire literatuur aanschaffen om zichAanbevolen literatuurLiteratuuronderzoek en schriftelijk rapporteren /D.J. Malta; Wageningen, Centrum voor Land-bouwpublikatles en Landbouwdocumentatie,197734Mededeling aan de abonneesBETONlEK begint aan band VIMet:hetverschijnen van dit nummer is BETONlEK band Vgeheel gevuld. Gezien de grote belangstellingwaarin BETONlEKzich nog steeds mag verheugen (oplage 1O.OOOexemplaren) ende behoefte vanuit decementindustrie aan het geven van praktijkgerichte voorlichting en het bevorderen van kennis-overdracht, is besloten de uitgave onverminderd voort te zetten. Een nieuwe band dus, opnieuw voordriejaar.De verzamelband zal u tegelijk met BETONlEK 6/2 worden toegezonden. De abonnementsprijs voor1983 is vastgesteld op f 15,-(incl. BTW) voor Nederland, België en de Nederlandse Antillen; overigelanden f 25,-. U wordt verzocht voor het betalen van de abonnementsgelden uitsluitend gebruik temaken van de binnenkort toe te zenden acceptgirokaart.Gewijzigde redactiesamenstellingMet hetafsluiten van BETONlEKband V zal de huidige hoofdredacteur, lr,A.P.van Vugt, afscheid nemenvan de redactie.Ir. A. P. van Vugtheeft vanaf het begin, in 1970,deel uitgemaakt van de redactie; sinds 1977alshoofdredacteur. Hij zal in zijn functie worden opgevolgd doordhr. W.Buist, die eveneens sinds 1970 alsredacteur aan BETONlEK heeft bijgedragen..Met ingang van de jaargang 1983zal de redactie als volgt zijn samengesteld:W. Buist, hoofdredacteuring. J. de Jonging. J. A. Luitwieiering. J. H. Köhne, secretaris