Betoniek114|10 Betoniek december 2007B A N D U I T G AV E14 10december 2007 V A K B L A D V O O R B O U W E N M E T B E T O NEuromax: een duurzame aanlegplaatsOnlangs is de bouw van een bijna 2000 meter lange kademuur voor de Euro-max terminal afgerond. Deze terminal ligt op de meest noordelijke punt vanMaasvlakte 1 en is bestemd voor de overslag van (zee)containers. Bijzonder isdat de kademuur is uitgevoerd als een betonnen diepwandconstructie. Dit isde eerste zeekade in Nederland die op een dergelijke manier is gebouwd. Dediepwand reikt tot een diepte van -34m NAP en is 1,20 m dik. De hoge eisen aande duurzaamheid voor deze toepassing leverden een aantal bijzondere oplos-singen in uitvoering en betontechnologie.2 14|10 Betoniek december 2007Euromax is de naam van de nieuwe containertermi-nal die op dit moment wordt gebouwd op de bestaan-de Maasvlakte ten westen van de Maasvlakte Olie Ter-minal. Wanneer de nieuwe terminal halverwege 2008in gebruik wordt genomen, zullen hier containersworden overgeslagen van de grote zeeschepen naarbinnenvaartschepen, treinen en vrachtauto's. Eenbelangrijk onderdeel van de Euromax containertermi-nal is de kademuur waar de grote containerschepenafmeren om te worden geladen of gelost. De kade-muur is `in den droge' gebouwd op het bestaandeopgespoten terrein. Na oplevering van de muur wordtvoor de kade de Yangtzehaven aangelegd. Dit wordtde toegang voor de tweede Maasvlakte. De kademuuris in opdracht van het Havenbedrijf Rotterdam doorBAM Civiel gebouwd. In het project is circa 180.000m3 beton verwerkt, waarvan ongeveer de helft voorde diepwanden.De zogenoemde nautische lengte van de kademuur,de lengte waarover schepen kunnen aanleggen, is1800 meter. De hoofdconstructie van de kade looptaan weerszijden nog circa 100 meter door. Bij eeneventuele toekomstige verlenging van de kade kun-nen deze delen als volwaardige kadeconstructie wor-den gebruikt.De waterdiepte aan de kademuur is 16,65 meter,maar in het ontwerp is rekening gehouden met demogelijkheid de waterdiepte in de toekomst te vergro-ten tot 19,65 meter. Dit maakt de terminal geschiktom de toekomstige generatie containerschepen van12.500 TEU (zie kader 1) te ontvangen.Keuze ontwerpTraditioneel wordt dit type kademuur meestal ge-bouwd met een (stalen) combiwand: een combinatievan stalen damwandprofielen, verstevigd met sta-len buispalen. BAM Civiel bedacht voor dit Design& Construct project twee oplossingen: de ene opbasis van een stalen combiwand en een alternatiefuitgaande van een betonnen diepwand. De combi-wand had ? inclusief kathodische bescherming ? delaagste prijs. De duurdere betonnen diepwand werdaangeboden vanwege voordelen op het gebied van deduurzaamheid. Het Havenbedrijf heeft gekozen voordeze laatste oplossing.De diepwandDiepwanden zijn in de grond gevormde beton-nen wanden (zie ook Betoniek 8/27, In de grondgevormde palen, juli/augustus 1991). HiervoorFiguur 1: Doorsnede kademuur op basis van betonnen diepwand.De rode pijl geeft de locatie van de Euromax aan.Kader 1: TEUTEU is de aanduiding voor de afmetingen van contai-ners. De afkorting TEU staat voor `Twenty feet Equi-valent Unit'. 1 TEU is een container van 20 voet lang,8 voet breed en 8 voet hoog. 1 voet is ongeveer 30,5cm. De terminal is in de toekomst dus geschikt voorschepen met 12.500 TEU ofwel een (equivalent van)12.500 containers van circa 6,10 x 2,44 x 2,44 m. 12.500TEU komt omgerekend neer op ruim 450.000 m3. Dit isgelijk aan het volume van meer dan 1000 woningen.314|10 Betoniek december 2007wordt met speciale graafapparatuur een sleuf inde grond gegraven. In dit werk tot een diepte van34 meter onder NAP. Om het instorten van dezesleuf te voorkomen wordt tegelijk met het ont-graven een steunvloeistof op basis van bentonietaangebracht. Nadat de sleuf tot de gewenste diepteis gegraven, wordt een wapeningskorf in de sleufgehangen. Vervolgens wordt de sleuf met specialestortpijpen van onder uit gevuld met betonspecieterwijl de steunvloeistof aan de bovenzijde wordtafgepompt.Nu moeten we bij het maken van diepwanden be-denken dat het realiseren van de gewenste kwaliteitaanzienlijk moeilijker is dan bij een constructie dieop de gebruikelijke manier is bekist. We werkenimmers in de grond, waarbij geen visuele controlemogelijk is. Er wordt als het ware blind gewerkt ende omringende grond functioneert als `bekisting'.We moeten hierbij denken aan punten als:? Het beton wordt door een stortkoker naar be-neden gebracht en moet vanuit daar uitvloeien.Daarbij moet de wapening goed worden omhulden het paneel tot in de uiterste hoeken wordengevuld;? De betonspecie kan niet worden verdicht. Er zouvermenging van de betonspecie met bentoniet ofgrond kunnen optreden;? Alleen de bovenzijde van de wapeningskorf iszichtbaar. Of de wapeningskorf over de gehelehoogte op de juiste positie zit is niet te zien;? De omringende grond is vrij zacht. Dit maakt deafbakening van de sleuf niet heel hard.Randvoorwaarden ontwerp en uitvoeringEen belangrijk aandachtspunt in ontwerp en uitvoe-ring is het realiseren van de gewenste kwaliteit vande diepwand. Deze wordt vooral bepaald door eengoede omhulling van de wapening, een gegarandeer-de minimumdekking en een goede betonkwaliteit.Laten we deze drie punten eens langslopen.Omhulling van de wapeningOm een goede omhulling van de wapening te be-reiken zijn heel specifieke eisen gesteld aan de ver-werkbaarheid en de stabiliteit van de betonspecie.Figuur 2: Links: Tijdens het graven wordt de sleuf gevuld met bentoniet. Rechts: In de sleuf worden wapeningskorven geplaatst waarna de sleuf van onderuit gevuld wordt met betonspecie. Tegelijkertijd wordt van bovenuit de bentoniet weggepompt.4 14|10 Betoniek december 2007Daarnaast is in het ontwerp rekening gehouden methet omstromen van de wapening. Er is gekozen vooreen grote maaswijdte van de wapening. De afstandtussen de staven is 200 x 300 mm.Gegarandeerde minimumdekkingDe diepwand heeft een belangrijke constructievefunctie. De betonnen diepwand wordt toegepast alsgrondkering. Omdat de wand hier ook direct wordtblootgesteld aan zout water is een voldoende engegarandeerde wapeningsdekking met een goed endicht beton een eerste vereiste. Bij onvolkomenhe-den is reparatie zeker noodzakelijk. Omdat dit dieponder water moet plaatsvinden, is dit uitvoerings-technisch moeilijk en zeer kostbaar. Daarom zijn denodige voorbereidingen getroffen om risico's tijdensde uitvoering te vermijden.Er is gekozen voor een grote nominale dekking van120 mm. Als wordt gerekend met een tolerantie van50 mm resulteert dit in een minimale dekking van70 mm.Daarnaast is een geheel nieuw en innovatief systeemvan afstandshouders toegepast. Om dit te begrijpenbeschrijven we eerst het gebruikelijke systeem.Bij het gebruikelijke systeem wordt de wapenings-korf geprefabriceerd en in zijn geheel in de steun-vloeistof gehangen. Gebruikelijk is hierbij dat degeprefabriceerde betonnen afstandhouders (dit zijnrollen van beton) vooraf op de wapening wordenaangebracht en met de korf in de steunvloeistofworden geplaatst. De relatief kleine afstandshoudersmoeten er voor zorgen dat de betondekking wordtgerealiseerd. Hierbij moeten we bedenken dat derollen tegen de zachte grond drukken. Verder moe-ten de afstandshouders bij het vullen van de sleufmet beton worden omstroomd. Wanneer dit onvol-doende gebeurt, kan op deze locaties corrosie vande wapening optreden. Controle van de diepwandop voldoende dekking is niet mogelijk, terwijl hetconstateren van niet gesloten oppervlak alleen kanplaatsvinden over dat deel van de diepwand dat nahet aanbrengen van het beton wordt ontgraven.Voor dit project is daarom een geheel andere werk-wijze bedacht en toegepast waarbij geen afstandhou-ders in het beton zijn opgenomen. Deze werkwijze isinmiddels gepatenteerd.Voordat de wapening wordt aangebracht, wordenlangs de wanden van de diepwandsleuf over vrijwelde gehele lengte van de wapening speciaal gecon-strueerde stalen schotten geplaatst. Deze stalenschotten bestaan uit delen van circa drie meter dietot de gewenste lengte aan elkaar worden gekoppeld.Het plaatsen van de afstandhoudersHet graven van de sleuf514|10 Betoniek december 2007De dikte van deze schotten is gelijk aan de gewenstedekking op de wapening. Tussen de schotten wordtde wapening afgehangen die hierdoor gefixeerd isover de hoogte. De vereiste betondekking wordt hier-door gegarandeerd.Tijdens het storten van de betonspecie worden destalen schotten in delen verwijderd, net voordat debetonspecie de onderzijde van de stalen schottenbereikt. De betonspecie kan hierdoor ongehinderdin de zone tussen wapening en grond stromen waar-door een goede betonkwaliteit wordt bereikt.Een goede betonkwaliteitAls laatste punt voor het realiseren van een goedebetonkwaliteit komen we uit bij de betonsamen-stelling. We zagen al dat de betonspecie in dezetoepassing aan heel specifieke verwerkingseiseneisen moet voldoen om de beoogde duurzaamheidte realiseren. Als eerste noemen we de gebruikelijkeprimaire prestatie-eisen. Deze zijn voor dit werk nogopgesteld in de termen van de `oude' VoorschriftenBeton:Sterkteklasse: B35Milieuklasse: 5bConsistentiegebied: 4Verwerkbaarheid en stabiliteitVan groot belang voor het realiseren van de gewens-te kwaliteit in de diepwand zijn de verwerkbaarheiden de stabiliteit van de specie. Deze eigenschappenzijn bepalend voor de uiteindelijke kwaliteit in hetwerk. Omdat we te maken hebben met betonspeciedie niet verdicht wordt en goed moet stromen isgekozen voor een betonspecie met een schudmaattussen de 560 en 620 mm. Dit is gelijk aan consisten-tieklasse F5 volgens de NEN-EN 206-1 / NEN 8005.Omdat er behoefte was aan meer `grip' op het ver-werkingsgedrag en de stabiliteit zijn de aanvullendeeisen ?n de bijbehorende beproevingen vastgelegd.Hiervoor zijn verschillende (voor `normaal' beton)ongebruikelijke meetmethoden gebruikt.? Om het omstromen van de wapening te simule-ren zijn de J-ring test en de L-box test uitgevoerd.Deze zijn bekend van de beproeving van zelfver-dichtend beton.? De standpijptest. Een test in een hoge PVC-pijpmet minimaal 1000 mm beton (zie foto 5). Hier-mee wordt het inklinkgedrag en de bleedingvan de verse betonspecie gecontroleerd. Deinklink mag gedurende de eerste anderhalf uurmaximaal ??n procent zijn. Aan de hoeveelheidbleedingwater is voor deze toepassing geen maxi-mum gesteld;De standpijptestDe hoogte van de wapeningskorven valt pas echt op als we dezevergelijken met de grootte van de personen op de grond.6 14|10 Betoniek december 2007? De baroidtest. Deze proef is bekend van de con-trole van de stabiliteit van zand-bentonietmeng-sels. In deze toepassing is de proef gebruikt voorhet testen van het watervasthoudend vermogenvan de betonspecie omdat het water uit de be-tonspecie de grond wordt ingedrukt (zie kader 2).Specifieke eisenDe tot dusver genoemde eisen zijn alleen mengsel-gerelateerd. Vanuit de uitvoering worden specifiekeeisen gesteld. Om te waarborgen dat tijdens hetvullen van de panelen de specie niet voortijdig zalgaan binden is vastgelegd dat de eerste 40 m3 perpaneel zodanig is vertraagd dat binding niet optreedtbinnen de zes uur die nodig zijn om de wand te vul-len. De resterende betonspecie is minimaal vier uurvertraagd.Daarnaast zijn afspraken gemaakt met betrekkingtot de aanvoer van de specie. De wanden moeten viaeen tweetal stortkokers gelijktijdig en gelijkmatigworden gevuld om een gelijkmatige stijging van hetbetonspecieniveau te realiseren. Om dit te bereikenmag er alleen gestort worden als er twee beton-mixers aanwezig zijn.GeschiktheidsonderzoekDe haalbaarheid van alle hierboven genoemdeafspraken en eisen en een daarbij passend mengsel-ontwerp is beoordeeld in een geschiktheidsonder-zoek. De vereiste verwerkbaarheid en de vereisteverwerkbaarheidsduur bleken prima te realiseren.Echter, het vermogen om wapening (bij gegevenwapeningsconcentratie) te passeren, gemeten metJ-ring en L-box, was aanvankelijk onvoldoende.Dit heeft er toe geleid dat de uitgangspunten voorde betonsamenstelling met betrekking tot de kor-relgradering zijn aangepast. Zo is de graderingvan het toeslagmateriaal aangepast met een hogerpercentage fijn grind (4-16 mm) in het grove toe-slagmateriaal. De hoeveelheid fijn materiaal (< 250m) is vastgesteld op 190 ltr/m3. Als gevolg hiervanis een relatief hoog cementgehalte (circa 375 kg/m3)aangevuld met vliegas, toegepast. Omwille van destabiliteit is het gebruikelijke cement CEM III/B 42,5Kader 2: De baroidtestDe baroidtest wordt in de praktijk gebruikt om de stabiliteit vanzand-bentoniet-mengsels te controleren. Er wordt hierbij eenkleine hoeveelheid betonspecie in een cilinder gebracht. Deonderzijde van deze cilinder bestaat uit een zeefgaas waarop eenfijn papieren filter is aangebracht. Op de verdichte betonspeciewordt een druk van 2 bar aangebracht. Hierdoor wordt via hetfilter water uit de specie geperst. Dit wordt opgevangen in eenmaatcilinder. Zodra het druppelen overgaat in spetteren wordt deproef be?indigd. Indien de proef binnen 190 seconden kon wordenbe?indigd bleken in de praktijk (de diepwand) soms enige sporenvan bleeding zichtbaar. De hoeveelheid water die werd uitge-dreven bedroeg steeds circa 20 ml. Bij toepassing van een fijnergemalen CEM III/B 42,5 N (plus) nam de tijd waarbinnen de proefwerd be?indigd sterk toe (220-250 seconden), terwijl de hoeveel-heid uitgedreven water steeds circa 20 ml was. Hierbij werd er opaangestuurd boven de grens van 190 seconden te blijven. Opstelling voor de BaroidtestDe betonspecie wordt continu aangevoerd om het gelijkmatig vullenvan de panelen te waarborgen.J.vanEldik714|10 Betoniek december 2007N vervangen door het fijner gemalen cement CEMIII/B 42,5 N (plus). Later is een mengsel van dezecementen gebruikt. Deze keuzes, gemaakt omwillevan het bereiken van het vereiste verwerkingsgedrag?n stabiliteit, resulteerden echter wel in een hogersterkteniveau dan vereist.ProefwandVoordat met de daadwerkelijke uitvoering van hetwerk is begonnen, is buiten de lijn van de kademuureen praktijkproef uitgevoerd, schaal 1:1. Hiervooris een compleet proefpaneel gemaakt. Dit paneelwas 7,5 meter breed, 1,20 meter dik en 34 meterdiep en bevatte circa 305 m3 beton. Het doel van depraktijkproef was om het resultaat van de gemaaktekeuzes in de praktijk te beoordelen en zo mogelijk teoptimaliseren.In de praktijkproef kon het effect van de gekozenmethode voor het realiseren van de wapeningsdek-king, in combinatie met het mengselontwerp voorde betonspecie, worden beoordeeld. Daarnaast isgekeken naar het stromingsgedrag van de betonspe-cie in het paneel tijdens het vullen van de diepwand.Om dit gedrag zichtbaar te maken is de betonspecievan de opvolgende truckmixerladingen verschillendgekleurd: de eerste 40 m3 was geel, daarna volgde220 m3 normaal grijze betonspecie en als laatstewerd 40 m3 rood gekleurde betonspecie gestort. Hetdiepwandpaneel werd gevuld met behulp van tweelange stortkokers (tremiepijpen) die voortdurendonder het niveau van de reeds gestorte specie blij-ven. De vraag was of bij deze werkwijze de nieuwingebrachte specie de eerdere gestorte nog vloeibarespecie naar boven zou stuwen en bovenin de wandhoofdzakelijk grijze en mogelijk zelfs gele betonspe-cie zichtbaar zou zijn. Na het ontgraven bleek delaatst gestorte rode specie zich echter bovenin hetpaneel te bevinden (zie foto 8).Om de gerealiseerde wapeningsdekking te con-troleren is de bovenste vijf meter van het paneelvrijgegraven. Vervolgens zijn sleuven uit de dek-kingszone gezaagd en zijn kernen geboord ter con-trole van dekking en omhulling van de wapening.Het resultaat was meer dan bevredigend. De nieuwontwikkelde werkwijze om de wapeningsdekking terealiseren functioneerde perfect: de minimaal gerea-Tabel 1: Resultaten (gemiddelde waarden) van de diverse proeven waarmee de stabiliteit is bepaald.Baroidtest StandpijptestTijd Capaciteit Inklinking Bleeding(in s) (in ml) (in %) (in %)Mengsel 1100% CEM III/B 42,5 N (plus) 225 19 0,35 0,21Mengsel 240% CEM III/B 42,5 N (plus) 179 19 1,13 0,8060% CEM III/B 42,5 NMengsel 350% CEM III/B 42,5 N (plus) 192 19 0,67 0,4550% CEM III/B 42,5 NControle van het vloeigedrag door toepassen van verschillende kleurenbetonspecie.Controle dekking bij proefwand.8 14|10 Betoniek december 2007Abonnementsprijzen 2007:Nederland 42 (incl. 6% btw)Belgi? 44 (excl. 6% btw)Overige landen 58 (excl. 6% btw)Aanmeldingen/opzeggingen:Abonnementen kunnen op iedergewenst moment ingaan en wordenautomatisch voor een jaar verlengd,tenzij twee maanden voor de verval-datum schriftelijk wordt opgezegd.Overname van artikelen en illustra-ties (met uitzondering van foto's) istoegestaan onder voorwaarde vanbronvermelding.ISSN 0166-137xRedactie en uitgever stellen dezeuitgave zorgvuldig en naar besteweten samen. Zij aanvaarden ech-ter geen enkele aansprakelijkheidvoor schade, van welke aard ook,die het gevolg is van handelingenen/of beslissingen gebaseerd op deinformatie in deze uitgave. Niet altijdkunnen alle rechthebbenden vangebruikt beeldmateriaal worden ach-terhaald. Belanghebbenden kunnencontact opnemen met de uitgever.ColofonBetoniek is een praktijkgerichtvoorlichtingsblad op het gebied vande betontechnologie en verschijnt10 keer per jaar. Betoniek wordtuitgegeven in opdracht van hetCement&BetonCentrum. In de redactiezijn vertegenwoordigd: ENCI, MEBIN,CUR Bouw & Infra, BAM Civiel, TU Delften de Bouwdienst Rijkswaterstaat.Uitgave:Uitgeverij ?neasPostbus 101, 5280 AC, BoxtelTel: 0411 - 650085Fax: 0411 ? 650080Email: info@aeneas.nlRedactie:0411 ? 650089E-mail: betoniek@ aeneas.nlVormgeving en productie:Twin Design bvAbonnementen/adreswijzigingen:Uitgeverij ?neasPostbus 101, 5280 AC, BoxtelTel: 0411 - 650085Fax: 0411 ? 650080Email: info@aeneas.nlIn onze volgende uitgaveliseerde dekking bedroeg 80 mm en de aangeboordewapening was volledig omsloten met beton, ook terplaatse van kruisingen, bundels en lassen (zie foto 9).Productiecontrole tijdens uitvoeringOm de eigenschappen te kunnen garanderen en zogoed mogelijk aan te sturen is besloten om de pro-ductiecontrole op de centrale en de afnamecontroleop de bouwplaats goed op elkaar af te stemmen. Deop de betoncentrale gemeten waarden werden opde afleverbon vermeld die door de truckmixerchauf-feur op de bouwlocatie aan de laborant aldaar werdafgegeven. De afstemming en uitwisseling van demeetwaarden leverde een belangrijke meerwaardeen bevorderde de continu?teit van het proces.Gedurende de uitvoering is naast de gebruikelijkekwaliteitscontroles (schudmaat, druksterkte) vooralook aandacht besteed aan de stabiliteit van de be-tonspecie. Gedurende de uitvoering is de samenstel-ling van het bindmiddelmengsel enkele keren aan-gepast om zo de gewenste stabiliteit te realiseren. Intabel 1 zijn deze meetresultaten gebundeld.Tot slotIn het Euromax project is met goed onderbouwdeargumenten ? omwille van de duurzaamheid enhet beperken van het onderhoud aan de constructie? gekozen voor beton boven staal. Door een goedeafstemming tussen ontwerp, uitvoering en beton-technologische keuzes is het beoogde resultaatgerealiseerd. Een doordacht ontwerp, slimme, in-novatieve uitvoeringsdetails, maatwerk in beton enstrakke afspraken over de logistiek.Literatuur? Betoniek 8/27, In de grond gevormde palen,juli/augustus 1991.Fijn gemalen`Oh, en ook een pak koffie', roept mijn vrouwmij na als laatste opdracht voor mijn bood-schappenlijstje. In de supermarkt aangekomenheb ik de keuze uit een wand vol koffie: grofgemalen, fijn gemalen, snelfiltermaling, kof-fiebonen... of zou ze toch die nieuwe `pads'bedoelen?Na het lezen van Betoniek 14/08 `Heet gebak-ken' weten we hoe portlandklinker wordtgemaakt. Om vervolgens van deze bollencement te maken moeten ze, net als bij koffie,worden fijngemalen. Wist u dat er in de NEN-EN 197-1 vijf hoofdgroepen met in totaal 27categorie?n cement gedefinieerd zijn? En datdaarbinnen nog allemaal variaties mogelijk zijn.De volgende aflevering van Betoniek gaat overcement, maar daarvan zijn er te veel soorten.We duiken daarom in een zak portlandcement.Wat zit daar nou in? Hoe werkt deze lijm?Foto's (tenzij anders vermeld) J.J de Bruyne /BAM Civiel Projecten914|10 Betoniek december 2007nieuwsagendaAgrabeton digitaalNa zeventien jaar in gedruktevorm te zijn verschenen gaat hetvakblad Agrabeton, het vakbladvoor duurzaam bouwen metbeton in de agrarische sector,vanaf 2008 volledig digitaal. Dekwaliteit van de inhoud blijftgelijk; wat wel verandert is defrequentie. De papieren versiekwam vijf keer per jaar uit ter-wijl de digitale versie acht tottien keer per jaar zal verschijnen.U kunt zich aanmelden voor denieuwsbrief via http://agrabeton.cementenbeton.nlCasestudy groen betonVrijdag 29 februari organiseerthet Cement&BetonCentrum op-nieuw een Casestudy Prefab Be-ton voor architecten. Het themadit jaar is `groen beton'. De Case-studies zijn bedoeld om recenteontwikkelingen te verkennen ennieuwe te stimuleren. Het is debedoeling dat tijdens de beslotensessies ontwerpers en producen-ten nieuwe mogelijkheden ver-kennen en toetsten. Er wordennu deelnemers gezocht die willenbijdragen aan ideevorming enproductontwikkeling.Het thema van dit jaar sluit goedaan in een tijdsperk waarin be-grippen als `duurzaamheid' en`CO2- en klimaatneutraal' op gro-te schaal naar voren worden ge-bracht. Beton is dan een logischekeuze vanwege de duurzaamheiden omdat een betonnen skeleteeuwen mee kan. Tenminste zolang er voldoende flexibiliteit isingebouwd. Verder zal actief enpassief gebruik van thermischemassa van beton in de toekomsteen grote rol gaan spelen in dereductie van het energiegebruikin gebouwen. Daarnaast zijn erinteressante ontwikkelingen ophet gebied van thermisch isole-rend constructief beton. Archi-tecten die willen deelnemen aande casestudy `groen beton' kun-nen contact opnemen van HansK?hne (hanskohne@cementenbe-ton.nl, 073-6401251).30 januari 2008Duurzaam bouwen met beton,een Logische Keuze.Meer informatie:www.betonvereniging.nl12 februari 2008Ledenvergadering StufibMeer informatie: www.stufib.nl13 maart 2008Ledenvergadering StufibMeer informatie: www.stufib.nl23 april 2008Ledenvergadering StufibMeer informatie: www.stufib.nl15 mei 2008CUR Bouw & Infra dagMeer informatie: www.cur.nl19 - 22 mei 2008International fib Symposium2008Meer informatie:www.fib2008amsterdam.nl14 10B A N D U I T G AV Edecember 2 0 0 7SonderenFunderingspalenNabehandelen betonSonderenFunderingspalenNabehandelen betonJAARGANG 17 ? NUMMER 5 NOVEMBER 2007A G R A B E T O Nvakblad voor duurzaam bouwen in de agrarische sector073335_AGRABETON_5.indd 1 05-11-2007 11:42:44Concrete Design CompetitionDe derde editie van Concrete Design Competition, deinternationale ontwerpcompetitie voor studenten, isgestart. Het thema is ditmaal Implicit Performance,een thema dat is gekozen door de Spaanse architectJuan Herreros. Studenten worden uitgedaagd te gaanschatgraven in beton en zelf nieuwe composieten ofhybride oplossingen voor te stellen en deze te pre-senteren in een architectonisch ontwerp. De dead-line voor de inzendingen is 15 mei 2008.BetongranulaatDe Branchevereniging Recycling Breken en Sorteren(BRBS) en de Vereniging van Ondernemingen van Be-tonmortelfabrikanten in Nederland (VOBN) hebbenvoor 2008 afspraken gemaakt over vraag en aanbodvan betongranulaat als grindvervanger in betonmor-tel. De materiaalketen wordt hiermee gesloten. Deleden van beide organisaties gaan een inspannings-verplichting aan om 300.000 ton betongranulaat, datvoldoet aan de kwaliteitseisen te leveren, af te ne-men en te verwerken in betonmortel. Aan de handvan ervaringen uit 2008 wordt de ambitie voor 2009bepaald.Gietbouwkennis onlineHet gietbouwcentrum heeft in de afgelopen jarenveel kennis gebundeld die nu online is gezet. Op devernieuwde site www.gietbouwcentrum.nl vindt udan ook veel inhoudelijke informatie over de bouw-methode Gietbouw: van `Alles over betonmortel' tot`het bouwproces van grondgebonden woningen' envan `beton en energiezuinig bouwen' tot `werkvoor-bereidingschema's'. Buiten de informatie zijn op desite ook hulpmiddelen te vinden zoals de Gietbouw-details woningbouw en checklists en voorbeeldplan-ningen van woningbouwprojecten.