32 VAKBLAD I 4 2015 Vraag en antwoord Betonmortel N abehandeling is bedoeld om uit- droging van beton te voorkomen, opdat er lang genoeg water beschik- baar blijft voor de hydratatie van het cement. Gebeurt dit niet of onvoldoende dan heeft dat direct consequenties voor de dichtheid van de cementsteen (porositeit en permeabiliteit) en daar- mee de levensduur van het beton en de betonconstructie. Er zijn een aantal aantastingsmechanismen die de levens- duur van beton bepalen. Een aantal daarvan is gebaseerd op diffusie van schadelijke stoffen van buitenaf. Hoe groot de consequenties van onvol- doende nabehandelen zijn, wordt toe- gelicht aan de hand van een voorbeeld op basis van de DuraCrete-methodiek voor het bepalen van de levensduur van de betonconstructie, zoals uitge- werkt in CUR-Leidraad 1. In deze methodiek wordt de invloed op de levensduur, als gevolg van chloride- geïnitieerde corrosie, door verschillende parameters bepaald. Eén daarvan is de coëfficiënt voor nabehandeling (k c). De relatie tussen het aantal dagen nabe- handeling en k c volgens DuraCrete is te zien in tabel 2. Hoewel er veel discussie is over deze methodiek, geeft hij wel een goed inzicht in de invloed van de nabehan- deling op de levensduur. We nemen de volgende uitgangspunten:  gewapend beton met een gemid- delde betondekking van 50 mm (veiligheidsmarge = 20 mm);  initieel chloridegehalte 0,1%; kritisch chloridegehalte 0,6%; Vraag 6 In NEN-EN 13670 (de 'nieuwe VBU') staat in artikel 8.5 (6) een tabel waarin is aangeven hoelang beton moet worden nabehandeld per nabehande- l ings klasse. Wat is de invloed op de levensduur als niet wordt voldaan aan deze eis? Dit is de zesde aflevering in de vraag en antwoordrubriek van Betoniek Vakblad. Deze rubriek wordt samengesteld in samenwerking met VOBN, partner van Betoniek. Vragen uit de markt worden beantwoord door deskundigen uit de betonmortelindustrie. In dit geval is dat Eelco van der Weij van Betonmortel- bedrijven Cementbouw. Hebt u zelf vragen over beton-(technologie)? Mail ze naar betoniek@aeneas.nl. Hebt u ook belangstelling om partner te worden? Neem contact op met Jacques Linssen, j.linssen@aeneas.nl, 0411 650085. Tabel 1 Duur nabehandeling bij verschillende nabehandelingsklassen volgens NEN-EN 13670 nabehande- lings klasse 1 nabehande- lingsklasse 2 nabehande- lingsklasse 3 nabehande- lingsklasse 4 periode in uren 121 n.v.t. n.v.t. n.v.t. percentage van de vast- gestelde karakteristieke druksterkte na 28 dagen n.v.t. 35% 50% 70% 1) Vooropgesteld dat het tijdspanne tussen begin binding en start nabehandeling korter is dan 5 uur en dat de temperatuur van het oppervlak ten minste 5 °C is. Tabel 2 De relatie tussen het aantal dagen nabehandeling en k c volgens DuraCrete dagen behandeling 1 3 7 28 onafhankelijk van cementsoort, wbf of milieu kc 2,08 1,50 1,00 0,79 1 Toepassing van een curing compound p32_Vraag en Antwoord 32 04-12-15 13:15 chloridegehalte van de omgeving 3% (op cementgewicht);  beoogde levensduur 50 jaar;  cementsoort CEM III/B met een DRCM van 5,0·10 -12 m2/s. Met deze gegevens berekenen we de voorspelde levensduur. 7 dagen nabehandeling leidt tot een ontwerp- levensduur van 50 jaar (fig. 2). Bij 28 dagen nabehandelen zou de ver- wachte ontwerplevensduur 80 jaar zijn! Echter, wanneer slechts 1, 2 of 3 dagen wordt nabehandeld, dan is de verwachte ontwerplevensduur res- pectievelijk 11, 15 of 22 jaar. Dit voorbeeld toont aan dat nabehan- deling cruciaal is voor de levensduur van een betonconstructie. Literatuur 1. DuraCrete, 2000, DuraCrete Final Technical Report R17, Document B E 9 5 -13 47/ R 17, T h e E u r o p e a n Union ? Brite EuRam III, DuraCrete ? Probabilistic Per formance based Durability Design of Concrete Structures, CUR, Gouda. 2. CUR-Leidraad 1: Duurzaamheid van constructief beton met betrekking tot chloride-geïnitieerde wapeningscorro- sie, Leidraad voor het formuleren van prestatie-eisen achtergrondrapport:  Deel I: Leidraad;  Deel II: Achtergrondrapport;  Deel III: Beschrijving testmethoden. 3. Spelregels voor 100 jaar, Betoniek Standaard 14/26 . 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 ontwerplevensduur [jaren] nabehandeling [dagen] 1 2 3 7 28 2 Berekende levensduur binnen de randvoorwaarden van CUR-Leidraad 1 De bekistingsspecialisten. Uw partner Voor elke uitdaging ? 366 dagen per jaar Project SA A One | brug over het Amsterdam-Rijnkanaal Monitoren van jong beton door Rijpheidscomputer van Verboom De Rijpheidscomputer MCR-21-M van Verboom is al 30 jaar een begrip voor het meten en registreren van temperatuur en druk- sterkte-ontwikkeling in verhardend beton. De diverse beschikbare modules, beter bekend als -S; -T of ?S, omvatten naast de optie voor 'real time monitoring' via het webportal, ook stuurfuncties waarmee allerlei randapparatuur (bijv. koelaggregaten en/of verwarmings- installaties) kunnen worden aangestuurd. Alle MCR-21 modellen kunnen lokaal en autonoom functioneren en zijn niet afhankelijk van een permanente gprs verbinding. Onze niet-manipuleerbare meetdata wordt altijd direct in het apparaat opgeslagen, zodat we bij het eventuele uitvallen van netwerkverbinding kunnen garanderen dat de dataopslag en besturing wordt voortgezet. Wij hebben hierin dus gekozen voor zekerheid en een onafhankelijke procesvoortgang. Daarom wordt de gprs verbinding enkel gebruikt voor data-feedback aan centrale servers en real-time monitoring via het webportal. Voor informatie www.verboomtechniek.nl www.verboomtechniek.nl betoniek-verboom 151201.indd 1 01-12-15 13:39 p32_Vraag en Antwoord 33 04-12-15 13:15