In de categorie Bruggen en Viaducten is een aantal bijzondere projecten ingediend, variërend van kleine tot hele grote infrastructurele werken. Uit de 25 inzendingen heeft de jury 4 projecten geselecteerd.

De Ramspolbrug is de eerste brug ter wereld die energieneutraal functioneert. De motor die het beweegbare brugdeel bedient, wint energie terug als de klep van de brug dicht gaat. Deze groene energie wordt opgeslagen in accu’s. Met nabij geplaatste zonnepanelen produceert de brug minstens net zo veel energie als hij zelf nodig heeft om te functioneren. Extra geproduceerde energie wordt aan het net teruggeleverd. De betonnen delen van de brug zijn een combinatie van prefabbeton en in het werk gestort beton. Het dek is vervaardigd met een nieuw type voorgespannen ligger, de RHE-ligger. Deze H-vormige liggers worden in het werk met dwarsvoorspanning aan elkaar gekoppeld. Hierdoor is een druklaag overbodig. Door het toepassen van prefab betonnen pijlerbakken werd een hoogwaardige afwerking bewerkstelligd en door een “low-heat-betonreceptuur” werd het risico op thermische scheurvorming geminimaliseerd. De pijlerbakken fungeerden tevens als bekisting, zodat gecompliceerde bouwkuipen niet nodig waren en er dus minder overlast voor het scheepvaartverkeer was. Recentelijk is het project uitgeroepen tot één van de twee Rijkswaterstaat voorbeeldprojecten. Mede door toepassing van het lean-principe werd de brug eerder opengesteld dan contractueel vereist. De jury heeft veel waardering voor het zorgvuldige constructief ontwerp van de brug. Het is een zeer geslaagd concept waarin een goede ketensamenwerking en vakmanschap resulteren in een duurzaam gebouwde brug.

Opdrachtgever: Rijkswaterstaat

Architect: Studio SK

Constructeur: Volker InfraDesign bv / Iv-Infra b.v.

Aannemer: Van Hattum en Blankevoort B.V.

Andere betrokkenen: KWS Infra bv, Vialis, Hollandia b.v., Boskalis

Als sluitstuk van de randweg Tilburg is er de brugverbinding over het Wilhelminakanaal. De brug kent een overspanning van 120 meter en een naastgelegen 3 meter brede ecopassage. De jury heeft lang gedebatteerd over dit project, omdat de verkeersbrug zelf is vervaardigd uit staal. De esthetische vormgeving van de brug echter woog zwaar door in de beoordeling en het besluit om de brug te nomineren. Ook voor omwonenden en de lokale politiek bleek dit een doorslaggevende factor. De balansconstructie van de brug is bijzonder door combinatie van de organisch vormgegeven betonnen pyloon, met het dubbel gekromde stalen dek en het ontbreken van achtertuien. De pyloon bestaat uit negen losse unieke secties, waarbinnen beide benen van de pyloon zijn uitgekist. De houten binnenbekisting is vier maal gelakt om een zo glad mogelijk betonoppervlak te realiseren. Door een exacte analyse van warmteontwikkeling, bekisting, betonmengsel en de bekiste periode zijn de pyloonsecties zonder inwendige koeling gerealiseerd. Om het gebruik van de ecopassage te bevorderen zijn in de verkeersbrug geluidsreducerende voegovergangen, stil asfalt en laag gemonteerde LED rijdekverlichting aangebracht. Door toepassing van integraal 3D ontwerptools en de goede samenwerking in het team ontstaat een eindresultaat dat het gevraagde kwaliteitsniveau ruim overschrijdt.

Opdrachtgever: Gemeente Tilburg

Architect: Queeste Architecten B.V.

Constructeur: Volker InfraDesign bv.

Aannemer: Van Hattum en Blankevoort B.V.

Andere betrokkenen: Gebr. Van Kessel B.V., Holland Scherm B.V., Arup B.V.

Rijkswaterstaat heeft in het westelijk havengebied van Amsterdam een nieuwe snelweg gerealiseerd, de Westrandweg A5. Onderdeel van deze snelweg is een ruim 3 kilometer lang viaduct, gemiddeld 10 meter boven maaiveld dwars door het Amsterdamse havengebied. Tijdens de aanleg werden tal van innovaties toegepast. Zo werden 900 prefab liggers met een “launching girder”geplaatst. Deze horizontaal wandelende hijskraan, Hercules genaamd, beweegt zichzelf voort van pijler naar pijler en voorkwam dat wekelijks een voor de Amsterdamse haven belangrijke ontsluitingsweg afgesloten moest worden. Het viaduct dankt zijn vloeiende belijning aan de horizontale boogstraal van de liggers. Voor een snelle en economische realisatie werd een nieuw liggersysteem ontwikkeld. Verder werd een nieuw verhardingsbeheerssysteem toegepast. Door middel van sensoren werd de thermische conditie van het vers verhardende beton continu gemonitord en werd naar behoefte verwarmd of gekoeld. Ten slotte kan worden gewezen op de goede samenwerking in het ontwerp en uitvoeringsteam. Al met al een innovatief project waar op slimme en industriële wijze met bestaande en nieuwe technieken door elkaar heen een prachtig eindresultaat is ontstaan.

Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Nood-Holland

Architect: Zwarts en Jansma Architects

Constructeur: Volker InfraDesign bv /Ontwerpcombinatie

Witteveen+Bos Raadgevende Ingenieurs bv/Royal HaskoningDHV

Aannemer: Combinatie Westpoort (Van Hattum en

Blankevoort B.V., Boskalis, KWS Infra bv

Andere betrokkenen: Spanbeton B.V., ProRail B.V., Haven Amsterdam

Tussen Ewijk en Valburg in de A50 is over de Waal aan de westzijde van de bestaande brug een extra brug over de Waal gebouwd. Het project is naast prijs aanbesteed op vormgeving, onderhoudskosten tijdens de levensduur en de bouwtijd. Het team van de opdrachtnemer, dat bestond uit de architect, constructeur en uitvoeringsspecialisten is erin geslaagd een optimale balans te vinden tussen deze verschillende beoordelingsaspecten. Door de vorm van de pylonen gelijk te houden aan de bestaande brug ontstaat in een vergezicht het beeld van een brug en van dichterbij het beeld van twee bruggen die bij elkaar horen: een koppel. Om bouwtijd te besparen is de brug op twee wijzen gebouwd. Voor de aanbruggen is gekozen voor een bouwmethode van schuiven. Ter plekke werden kleine fabriekjes ingericht die industrieel steeds delen van dertig meter lang produceerden. Elke drie weken werden deze onafhankelijk van rivierwaterstanden in de uiterwaarden richting rivier geschoven. Boven de rivierpijlers zijn de pylonen gebouwd met behulp van klimkisten en is de hoofdoverspanning van 270 meter tot stand gekomen door met vier vrije voorbouwkisten iedere week 5 meter van de brug te bouwen. In het werk zijn speciale betonmengsels met hoge aanvangssterktes tot 34 N/mm² binnen 48 uur toegepast. De jury is onder de indruk van de goede en vakkundige samenwerking tussen de betrokken partijen. Vooral de prima beheersing van het uitvoeringsproces van vrije voorbouw en het schuiven van de aanbruggen verdient hierbij respect.

Opdrachtgever: Rijkswaterstaat - Grote Projecten en Onderhoud /

Projectbureau A50

Architect: Quist Wintermans Architecten, Rotterdam

Constructeur: Kinkel + Partner GmbH / Mobilis B.V.

Aannemer: Combinatie Waalkoppel v.o.f. (Mobilis B.V., Dywidag,

Van Gelder)

Natte Waterbouw (verschijnt 11 november)