Een maandelijkse uitgave van deVereniging Nederlandse Cementindustriepostbus 3011, 5203 DA 's-Hertogenbosch februari 1984Betonreparatie is geenconfectiewerkTijdens een inspectievan een groot flatgebouwuit het einde van de jaren '60, waaraan nogal watoppervlakteschade was gesignaleerd aan debetonnen galerijen en balkons, merkte één van debewoners de niet alledaagse activiteiten op. Debewoner sprak de inspecteur aan met merkbareverontrusting:'Het is toch wat, meneer. Ik woon hier nu vanafhetmoment dat de flats zijn opgeleverd. Na een jaarof tien is de huismeester begonnen hier endaar wat bij te smeren waar van die bruineplekken op het betonoppervlakverschenen. Nou,het heeft weinig geholpen. Na iedere winter-periode was alles wat hij erop had gesmeerd weerlosgekomen en het betonijzer meer in het zichtgekomen.'Op de vraag of de huismeester nog steeds actiefwas op reparatiegebied antwoordde hij:'Oe beste man heeft het repareren inmiddelsopgegeven. Er is geen beginnen meer aan. Maarwat ik vragen wilde: Gaat dat nou bij allereparaties van betonconstructies zo?'Wat is er aan de hand?Deze bezorgdheid van de bewoner moge dienenals illustratie van de problemen waarmee op ditmoment een aantal woningbouwverenigingen,huiseigenarenverenigingen en andere woninq-beheerders worstelt. De onder hun beheervallende woningen zijn voor bepaaldeonderdelen eerder dan verwacht toe aan eengrote onderhoudsbeurt; op dergelijke kosten wasniet gerekend.De volgende vragen worden dan gesteld: Wat :iser aan de hand met het beton? Isde veiligheid vanmijn woning in gevaar? Is de geconstateerdeschade te repareren of moet de zaak wordenvervangen? Als het beton is gerepareerd zijn wedan voorgoed of voor een groot aantal jaren vanhet probleem af? Wie kan een deskundig advieshierover verstrekken en wie moet ik benaderenom een goede reparatie uit te voeren? Zijn erwaarborgen te geven datde reparatie inderdaadduurzaam is?Op een aantal van deze vragen is een antwoord tevinden in vroegere afleveringen van BETON/EK.Zo werden in nummer 3/26 (juni 1976)deoorzaken behandeld van het roesten van dewapening. Het afgelopen jaar verscheen eenaantal afleveringen waarin onderwerpen werdenbehandeld die direct met de duurzaamheid vanbetonconstructies te maken hebben, zoals 6/1'De rol van chloride', 6/2 'Hoe poreus is beton',6/6 'Permeabiliteit' en 6/8 'Duurzaam bouwen ènonderhouden'. In de eerste aflevering van dit jaaris het onderwerp 'Carbonatatie' uitgebreidbehandeld.De inhoud van deze afleveringen en de daarbijbehorende literatuurverwijzingen makenduidelijk, dat we inmiddels verdraaid goed wetenwat de oorzaken en invloedsfactoren zijn voor hetontstaan van schade aan betonconstructies.Op de vraag of de veiligheid van een woningdirect in gevaar is indien hier en daaroppervlakteschade aan beton wordt waar-genomen, kan in het algemeen een gerust-stellend antwoord worden gegeven. Althans, alsmen niet te lang wacht met het inschakelen vaneen deskundige die een oordeel kan geven overhet te verwachten gedrag van de constructie in detoekomst. Alvorens de overige vragen tebeantwoorden is hetnuttig in te gaan op dehedendaagse stand der techniek op reparatie-gebied.Ontwikkelingen op reparatiegebiedDe behoefte aan onderzoek naar reparatie-mogelijkheden en -methoden op hetgebied vanbeton is nietietsvan de laatste tijd. Reeds in 1970werd door de Stichting CUR-V8 een onderzoek-commissie ingesteld met als taak na te gaan metwelke materialen en werkmethoden reparatiesaan betonconstructies kunnen worden uitge-voerd, opdat deze weer voldoen aan degebruikseisen en de eisen van veiligheid. Op deeerste twee rapporten van deze commissie, deCUR-V8-rapporten 90 en 91, is reeds ingegaan inBETON/EK 4/18. Het derde en laatste rapportverscheen in november 1982. Dit rapportbehandelt de reparatie en bescherming vanbeton door middel van kunstharsen.Momenteel kunnen we de reparatiemortels opbasis van het bindmiddel indelen in drie groepen:- cementgebonden reparatiematerialen,met kunsthars gemodificeerde cement-gebonden reparatiematerialen,- kunstharsgebonden reparatiematerialen.Cementgebonden reparatiemateria/en herstellenhet alkalisch milieu rondom de wapening en zijnniet dampdicht, waardoor de reparatie het betonniet afsluit en drukopbouw achter de reparatiewordt voorkomen. De uitzettingscoëfficiëntenvan ondergronden reparatie zijn nagenoeggelijk. Voorbeelden zijn spuitbeton, aanstort-specie en pleisterspecie.Met kunsthars gemodificeerde, cement-gebonden reparatiemateria/en worden vanaf hetbegin van de jaren '60 gebruikt. Aanvankelijkwerden aan zand-cementspecies vooral kunst-harsen op basis van polyvinylacetaattoegevoegd.Deze toepassing bleek op de lange termijn tegente vallen. Het toegevoegde kunstharsaandeelwerd aangetast ten gevolge van het alkalischmilieu bij de aanwezigheid van vocht. Laterwerden voor de kunstharscomponent epoxy- ofacrylaatharsen toegepast. Deze blekenbeduidend duurzamer. Ten opzichte van eentraditionele zand-cementmortel worden eigen-schappen als druksterkte, treksterkte, vorst-bestandheid en waterdichtheid verbeterd. Decementcomponent zorgt voor het beschermendealkalische milieu, de kunstharscomponentvergroot de dichtheid van de reparatiemortel.In kunstharsgebonden reparatiemateria/enworden als bindmiddel epoxyharsen,polyurethaanharsen en methacrylaatharsengebruikt, met zand als toeslagmateriaal.21Wapeningscorrosie kan worden opgespoord doormeting van potentiaalverschillen; hier de zgn.CSE-halfcel methodeDe beschermende werking van deze reparatie-materialen is gebaseerd op de waterdichtheidvan het materiaal en het afsluiten van dewapening tegen water en lucht, waardoor dezeniet meer roest. Doordat dit reparatiemateriaalook het beton afsluit kan drukopbouw in hetcapillair systeem ontstaan, die op den duur dereparatie los kan drukken. De uitzettings-coëfficiënten van reparatiematerialen op basisvan kunsthars zijn aanmerkelijk groter dan dievan beton, met als gevolg ongewenstespanningen, waardoor de reparatie eveneens loskan laten.Kunsthars als bindmiddel en als toevoegingKunststoffen zijn synthetische macromoleculaire stoffen. Van een macro-molecuul issprake als dit uit meer dan 1000 atomen bestaat.Elementen als koolstof en silicium zijn in staateen bijna onbegrensd aantal verbindingen tevormen, doordat deze zich kunnen verenigen totketen- en ringstructuren die zich op hun beurt opverschillende wijzen kunnen vertakken. Andereelementen, zoals zuurstof, stikstof en zwavelkunnen in dergelijke ketens en ringen alsschakels fungeren, zodat het aantal mogelijkevariaties ontzaglijk groot is.In de sfeer van reparatie en bescherming vanbeton worden de gebruikte kunststoffen veelalkunstharsen genoemd. Kunsthars op zich is eenvloeibare massa. Hieruit wordt een vaste stofverkregen door toevoeging van een harder. Eenharder is als regel een bij kamertemperatuurvloeibare stof, die chemisch reageert met eenbepaalde kunsthars. De moleculen van de harderworden hierbij ingebouwd tussen de moleculenof molecuulketens van de kunsthars, waardooreen vaste stof ontstaat met een netvormigestructuur. Een tweecomponentenlijm is hiervaneen bekend voorbeeld. Voor reparatiedoeleindenDeze console vertoontduideitike tekenen vanwapeningscorrosie ten gevolge van chloride. Eenverantwoord reparatieadvies kan pas worden gegevenna zorgvuldige analyse van de schadeomvang en-oorzeekfoto's 1-3:BIM, ArkelToepassingsgebied reparatiematerialenIndien men met schade aan betonconstructieswordt geconfronteerd, is het soms moeilijk omeen keuze te doen uit één van de vele reparatie-systemen. Grofweg kan worden gesteld, dat detoepassing van puur cementgebonden reparatie-worden epoxyharsen het meest gebruikt. Deze materialen door middel van pleisteren, aan-harsen zijn zonder oplosmiddel nauwelijks storten of spuiten, met het beste resultaat kanbrandgevaarlijk en weinig agressief voor de plaatsvinden op die plaatsen waar relatief veelverwerker. Veel toegepasteharders bij epoxyhars materiaal nodig is om de reparatie uit te voeren.zijn gebaseerd op aminen. Dit zijn stoffen die zijn Met name in de toepassing van spuitbeton heeftafgeleid van ammoniak. Deze aminen zijn men de afgelopen jaren een ruime ervaringvluchtig, reageren met koolzuur uit de lucht en opgedaan.zijn hygroscopisch, dat wil zeggen, trekken vocht Spuitbeton leent zich vooral voor die plaatsenaan. Aangezien zij bovendien nog brand- waar bijvoorbeeld vanwege brandschade ofgevaarlijk en giftig zijn, dient bij de verwerking carbonatatie over een groot oppervlak deervan grote voorzichtigheid in acht te worden volledige betondekking moet worden vervangen,genomen. eventueel in een dikkere laag dan voorheen hetDe mengverhouding van hars en harder is van geval was.grote invloed op de uiteindelijke eigenschappen Voor het kleinere reparatiewerk, zoals bijvan het verharde produkt. Het nog niet grindnesten, afgesprongen dekkingen e.d.,uitgeharde mengsel is gevoelig voor vocht; de komen cementgebonden mortels met kunst-reactiesnelheid en uithardingsgraad zijn erg harstoevoegingen in aanmerking. De hiervoorafhankelijk van de temperatuur. De mechanische oorspronkelijk gebruikte pure zand-eigenschappen van het verharde product nemen . cementmortels hadden een aantal nadelen,zoalssterk af bij temperaturen hoger dan 50°C. onvoldoende samenhang tijdens de verwerkingUit het bovenstaande kan worden geconcludeerd en een mindere dichtheid. Met de kunsthars-dat de toepassing van kunstharsen niet bepaald toevoeging wordt dat verbeterd. De mortelszonder problemen is. worden tegenwoordig in kant-en-klare verpak-kingen aangeleverd, ookin kleine eenheden. Hetzal duidelijk zijn, dat de kunstharstoevoegingvoor een deel het uiteindelijke resultaat van dereparatie bepaalt. Hetis dan ook eennadeel dat infolders van leveranciers en applicateurs derelevante informatie meestal ontbreekt, zoals deaard van de kunsthars en de invloed ervan op3eigenschappen als dichtheid, sterkte, vochtge-voeligheid, duurzaamheid, scheurgevoeligheiden hechting aan de ondergrond.Ook de pure kunstharsmortels hebben een eigenplaats veroverd. Zij vinden toepassing in diegebieden waar cementgebondenreparatiemate-rialen minder goed of nauwelijks kunnen wordentoegepast. Bijvoorbeeld bij het injecteren vanscheuren (zie'BETON/EK 4/30) en daar waar dechemische invloeden van buitenaf dusdanigagressief zijn, dat de cementsteen wordt aange-tast. In zulke gevallen kan nog niet aangetastbeton worden beschermd door middel van hetaanbrengen van kunststofcoatings.Injectie van scheuren met een epoxyhars heeft demogelijkheid geopend om gescheurde construc-tieve elementen zoals balken en kolommen weervolledig monoliet te maken. Dit wil zeggen, dat dedoor de scheur gescheiden delen weer volledigverbonden worden.De ontwikkeling van injectiemethoden voor repa-ratie van beton onder water heeft de mogelijk-heden op reparatiegebied belangrijk uitgebroeid.Men is hierbij echter nog sterker afhankelijk vande omstandigheden waaronder de reparatie moetworden uitgevoerd.Eigenschappen reparatiematerialenBelangrijke eigenschappen van reparatie-materialen zijn:- elasticiteitsmodulus,- uitzettingscoëfficiënt,krimp, kruip en relaxatie,- druk-en treksterkte,- hechting op beton,- hechting aan wapening,- waterdichtheid en vorstbestandheid,- uiteindelijke bescherming tegen wapenings-corrosie.Voor de verschillende reparatiematerialen zullende belangrijkste eigenschappen wordenbesproken.Cementgebonden reparatiemorte/sBij reparatie doormiddel van spuiten, pleisterenen aanstorten, wordt materiaal gebruiktwaarvan de eigenschappen praktisch overeen-komen met die van het te repareren materiaal.Voor voldoende hechting moet het oppervlak eenvoorbewerking ondergaan, zoals verwijderen vanlosse en aangetaste oppervlaktedelen, evenalslosse roest en eventuele andere schadelijkebestanddelen op de wapening. Na voorbevoch-tiging van het oppervlak kan één van dezereparatiemethoden worden toegepast.Eén van de belangrijkste aandachtspuntenbetreft beperking van de krimp van dereparatiemortel. Dit houdt in nabehandeling doornathouden of het aanbrengen van een curingcompound. Aangezien goed aangebracht spuit-beton een hoge dichtheid bezit, zullen geen4problemen optreden met de waterdichtheid eneventuele vorstbestandheid. Een goedebescherming van de wapening is, mede doorherstel van het alkalisch milieu rond dewapening, gewaarborgd.Met kunsthars gemodificeerde cementgebondenreparatiemorte/sBij deze mortels vervult het kunstharsaandeeldiverse functies. De mortel krijgt door deptastlficerende werking een betere verwerk-baarheid; het voor de cementverhardingbenodiqde water wordt beter vastgehoudenzodat de mortel met beduidend minderwater kanworden aangemaakt. Eigenschappen als dicht-heid, sterkte en hechting worden hierdoorgunstig beïnvloed.Voorwaarde voor een succesvolle toepassing is,dat het hars-hardersysteem na watertoevoegingaan de zand-cementmortel moet kunnen uit-harden en zo min mogelijk gevoelig mag zijn voorde aanwezigheid van vocht. Aan deze eis komteen aantal wateratdunbare epoxy-fenolharsentegemoet, die na menging met een harder aan demortelspecie worden toegevoegd. Een anderemogelijkheid is epoxy-fenolhars met een latenteharder. Na toevoeging van water komt decementverharding op gang en reageert de latenteharder onder invloed van water tot een amine-harder, die weer reageert met de kunsthars toteen vaste stof.Naast de hierboven genoemde verbetering vaneigenschappen zijn er ook mogelijk nadeligefactoren te vermelden. Eén van die factoren iszoals al eerder genoemd de geheimzinnigheidrondom de mortelsamenstelling. Zodoende weetde afnemer of verwerker onvoldoende over hetuiteindelijke resultaat van de reparatie. Hij isaangewezen op het verwerkingsvoorschrift vande producent die de te behandelen schade nietheeft kunnen beoordelen. Hierdoor bestaat demogelijkheid dathet reparatiemiddel niet alleente pas, maar ook te onpas wordt gebruikt. Eenander nadeel kan zijn de beperkte duurzaamheidvan het kunstharsaandeel in de reparatiemortel.Bekend zijn gevallen van verlies van sterkte enaanhechting en uitbloeiïngen die kunnen wordenteruggevoerd tot aantasting (verzepen) van dekunsthars ten gevolge van het alkalische milieubij de aanwezigheid van vocht. Hoewel door detoepassing van epoxy- of acrylaatharsen diteffect duidelijk minder speelt, zal de afnemerdoor het ontbreken van een goede specificatievan het produkt nooit kunnen controleren of dezekunstharsen inderdaad toegepast.Aangezien in de gemodificeerde mortels door hetrelatief kleine kunstharsaandeel de eigen-schappen van de traditionele zand-cement-mortels overheersen, zal in het algemeen eengoede bescherming van de wapening wordenverkregen.4Methode voor beproeving van de aanhechtings-eigenschappen van een reparatiemortel. Na borenwordencilinders uit de constructie getrokken. Deplaats van het scheurvlak wordt bepaald door dehechtsterkte van de reparatiemortel5-6Ten gevolge van krimp van een cementgebondenreparatiemortel kan de nieuw aangebrachte laagloslaten van de ondergrond. Door toevoeging vankunstharsen (bij. acrylaat) kan de krimp wordenbeperkt en de aanhechting verbeterdKunstharsgebonden reparatiematerialenBij de kunstharsgebonden reparatiematerialenspreken we eigenlijk over een 'betonvreemd'materiaal. Dit houdt in dat het zich, met namebouwfysisch, anders gedraagt. De bescher-mende functie van deze materialen wordtontleend aan een water- en zuurstofdichteafsluiting van de wapening. Dit houdt ook in dathet in beton aanwezige natuurlijke vocht-transport wordt verstoord. Het alkalisch milieurondom de wapening wordt niet hersteld. Zelfshet kleinste scheurtje in het reparatiemateriaalbetekent dus opnieuw aantasting van dewapening. Bij bepaalde specifieke toepassinqs-gebieden is echter nauwelijks een andermateriaal denkbaar. Toch vergt de toepassingvan kunsthars als reparatiemiddel eendiepgaandinzicht in de vochthuishouding van de totale terepareren constructie, ook als deze reparatieslechts beperkt hoeft plaats te vinden. Bijonoordeelkundig gebruik kunnen grote vervolg-schades optreden.Als positieve eigenschappen van kunsthars-reparaties kunnen worden aangemerkt de hogedruksterkte die kan worden bereikt en de goedehechting aan wapening indien deze voldoende isontroest. De duurzaamheid van de reparatie isechter sterk afhankelijk van de dichtheid van demortel. Met andere woorden: de holle ruimtetussen de toeslagkorrels moet zijn gevuld metkunsthars. Deze zogenaamde verzadigingsgraadmag in feite niet lager zijn dan 100%. Opmerkelijkis, dat producenten bij de levering van kunst-harsmortels zelden of nooit waarden opgevenvoor porositeit en permeabiliteit. En dit zijn nujuist waarden, waarvan de duurzaamheid van dereparatie voor een groot deel afhankelijk is.57-8Pleisteren met cementgebonden reperstiemortetsvereist een bepaalde vakbekwaamheid om eencorrecte mode/lerÎng te verkrijgen. De graderÎng vanzand ars toesteqmetertee) speelt bierbi] ook eenbelangrijke rolfoto's 4-8: AIkatolI,BredaInvloed van temperatuur en vocht op kunst-harsmortels en -toevoegingenDe invloed van temperatuur en vocht tijdens deverwerkingsfase van kunstharsmortels en-toevoegingen is groot. Het welslagen van dereparatie kan hiervan afhankelijk zijn. Degunstige verwerkingstemperatuur voor kunst-harsmortels ligt tussen en 25 oe. Bij lageretemperaturen worden de kunstharsen stijf,moeilijk te verwerken en uiterst lastig te mengen,terwijl bij hogere temperaturen de kunsthars-mortel te vloeibaar kan worden en zeer snelreageert. Dit laatste is met name van belang voorde verwerkingsduur. Bij temperaturen lager danongeveer 1Qoe kunnen de gebruikelijke kunst-harsen in het algemeen niet meer succesvolworden toegepast, tenzij bijzondere maatregelenworden getroffen.De invloed van vocht tijdens de verwerking vankunstharsmortels is nog belangrijker dan die vantemperatuur. Behalve op het punt van uithardingheeft een te hoog vochtgehalte van het tebewerken oppervlak grote nadelige gevolgenvoor de hechting. In diverse publikaties wordtgesteld, dat het vochtgehalte van het te reparerenoppervlak voor toepassing van kunstharsen tenhoogste 4 à 6 vol. % mag bedragen. Het vocht-gehalte van een oppervlak is afhankelijk van derelatieve vochtigheid van de lucht. Voor beton6kan ruwweg worden gesteld, dat een vocht-gehalte van 4 vol. % aan het oppervlak wordtbereikt wanneer de relatieve vochtigheid van delucht lager is dan 60%.Als we het klimaat in Nederland beschouwen metbetrekking tot de voorwaarden die gelden voortemperatuur en vochtigheid, dan kan men zichafvragen of de toepassing van kunstharsen alsreparatiemiddel in ons klimaat wel altijdverantwoord is.Als er ergens een noodzaak ligt tot naderonderzoek, dan is het wel op dit terrein.Voorwaarden voor de uitvoering van reparatiesNaast de eerder gestelde technische voorwaar-den zijn er aspecten die mede van invloed zijn opde kwaliteit van de reparatie.Indien men bij de constatering van schade zelfniet beschikt over voldoende deskundigheid ophet gebied van beton en betonreparatie zal dehulp van een deskundige moeten wordeningeroepen. Niet bij alle reparatiebedrijven isvoldoende deskundigheid aanwezig. Deskundig-heid dan niet alleen ten aanzien van hetreparatiemateriaal en de verwerking ervan, maarook op constructief en betontechnologischgebied. Immers één van de belangrijkste voor-waarden voor het uitvoeren van een afdoendereparatie is een grondige analyse van de schade-oorzaak. Op basis van deze analyse dient eenprognose te worden opgesteld over het teverwachten gedrag van de betonconstructie in detoekomst. Een dergelijke analyse en prognosekan men ook laten maken door een onafhan-kelijke instelling. Hierna volgt het advies vooronderhoud en/of reparatie. Belangrijk is eenbeeld te krijgen van de totale duurzaamheid vande betonconstructie. Een eventuele garantie diedoor het reparatiebedrijfkan worden gegevenmoet niet alleen betrekking hebben op deuitgevoerde reparatie, maar zou de geheleconstructie moeten omvatten.Na overweging van de kosten die verbonden zijnaan (je verschillende mogelijke reparatie-technieken, zal besloten moeten worden opwelke wijze en met welke middelen een reparatiewordt uitgevoerd. Tijdens de uitvoering van dereparatie :is toezicht nodig door zowelopdrachtgever als uitvoerder. De kwaliteit enlevensduur van de betonconstructie valt of staatimmers vanaf dit momentmet de kwaliteit van dereparatie.In dit kader is een waarschuwing op zijn plaatsten aanzien van reparatie van betonconstructiesdie zijn aangetast door chloride. Bij gebouwenaan onze Noordzeekust is dit gevaar voortdurendaanwezig. Een reparatie aan een door chlorideaangetaste betonconstructie kan alleenafdoende worden uitgevoerd indien al het betonwaarin een overmaat aan chloride voorkomtwordt verwijderd, tenzij het praktisch mogelijk isom de constructie volledig luchtdicht in tepakken door middel van een coating. Gebeurt ditniet, dan bestaat het gevaar, dat de aantastinginwendig versneld doorzet, ook al ziet dereparatie er voor het oog gedurende eenbepaalde tijd goed uit.ConclusieDe ontwikkeling van reparatiemethoden en-middelen biedt de mogelijkheid schade aanbetonconstructies afdoende te herstellen. Deoorspronkelijke kwaliteit van de beton-constructie kan, indien de reparatie juist isuitgevoerd, weer volledig worden hersteld.Duidelijkmoet echter zijn dat analyse enbeoordeling van schade aan betonconstructiesen de hieruit voortvloeiende reparatie geenconfectiewerkis. Mede gezien de hoge kostendient een zorgvuldige schadeanalyse en eenweloverwogen keuze van de reparatiemethodeplaats te vinden, gevolgd door een intensievekwaliteitscontrole van de uitvoering. Alleen metvoldoende kennis van het materiaal beton en dereparatiemiddelen kan een duurzame reparatieworden gewaarborgd.Kortom: reparatie is werk voor specialisten!Literatuur1. CUR-VB-rapporten 90, 91 en 110, Reparatiesvan betonconstructies, deel 1, 2 en 3;Betonvereniging, Zoetermeer2. S&E-publikatie nr. 5, Reparaties aan beton-constructies, Betonvereniging, Zoetermeer3. Woningverbetering, deel 7; Bouwcentrum,Rotterdam4. B. Dartseh, Konservieren,sanieren,restaurieren Techniken zur Instandsetzungvon und mit Beton; Betonverlag, Düsseldorf5. The durability of steel in concrete, part I, 11 en111; Building Research Establishment7BETONlEK verschijnt 10 x per jaar.Abonnementsprijzen per jaar, inclusief verzamelbandvoor 3 jaargangen (incl. 5% BTW):Nederland, Nederlandse Antillen, België f 16,-overige landen f 26,-ISSN 0166-137x8administratie:postbus 3011,5203 DA 's-Hertogenboschtelefoon (073) 401231Abonnementen lopen per kalenderjaar. Aan het eindvan een kalenderjaar wordt het abonnement auto-matisch verlengd, tenzij het abonnement vóór1 december schriftelijk wordt opgezegd.
Reacties