29 VAKBLAD I 3 2016 Vraag en antwoord Betonmortel Sterkteklasse en wapening De sterkte van op buiging belast, gewapend beton wordt bepaald door de druksterkte van het verharde beton en de hoeveelheid wapening in de trekzone. Voor stalvloeren gestort op een verdichte ondergrond en voor bijvoorbeeld tussenwanden in veestallen is de belasting relatief gering. Hierdoor kunnen de vereiste druksterkte van het beton en de hoeveelheid wapening beperkt zijn. De hoeveelheid bindmiddel, cement en vulstof, en de waterbindmiddelfactor wbf bepalen in grote mate de druk- sterkte van beton. Voor vloeren berekent een constructeur de minimaal benodigde wapeningdoor- snede. Een constructeur moet ook rekening houden met de treksterkte van het beton. Die hangt samen met de druksterkte. De treksterkte heeft weer invloed op de hoeveelheid wapening, die moet zorgen voor het beheersen van de scheur wijdte bij verhinderde vervormingen. Milieuklasse De omstandigheden waaraan het verharde beton wordt blootgesteld, bepalen de milieuklasse. Bij veestallen zijn dit vaak agressieve omstandighe- den, bijvoorbeeld als gevolg van mest en kuilvoer. Vanuit het oogpunt van levensduur en weerstand tegen aan- tasting van het beton, wordt in die gevallen milieuklasse XA2 of XA3 voorgeschreven en zijn een dicht opper vlak en een grote hoeveelheid bindmiddel nodig. Om dat te bereiken staat in NEN 8005 voor de betreffende milieuklassen een water-bindmiddel- factor (wbf ) van maximaal 0,50 respectievelijk 0,45 voorgeschreven. Het minimaal voorgeschreven cement- of bindmiddelgehalte bedraagt voor XA2 = 320 kg/m 3 en voor XA3 = 340 kg/m 3. Spanningen en risico De hoge hoeveelheid bindmiddel en de lage wbf leiden onbedoeld tot een aanmerkelijk hogere druksterkte dan noodzakelijk vanuit de berekening. Twee sterkteklassen hoger dan de voorgeschreven C20/25 is geen uitzondering. Meer druksterkte dan nodig klinkt als gunstig voor de beton- constructie. Dat is echter alleen zo als de constructeur hier vooraf rekening mee heeft gehouden. Beton met een hoge druksterkte heeft ook een hoge treksterkte. Bij vloeren berekend met een minimaal wapeningspercentage, gerelateerd aan de sterkteklasse van het beton, bestaat er een flink risico. De interne spanningen in de vloer door verhinderde vervormingen zullen bij een hogere treksterkte van het beton groter zijn dan wat de minimum hoeveelheid wapening aankan (de hoeveelheid die hoort bij een lagere sterkteklasse). De hogere druksterkte in het beton kan dan leiden tot overschrijding van de toegestane scheurwijdte. Dit voorbeeld geeft aan dat het kan voorkomen dat de betoncentrale, door eisen uit de voorschriften, meer druk- sterkte levert dan (als minimum) is voorgeschreven. Het is belangrijk dat de betoncentrale, de aannemer maar zeker ook de constructeur zich hier van bewust zijn. Die laatste moet er in zijn berekening rekening mee houden. Vraag 9 Voor veestallen wordt regelmatig gevraagd om beton met sterkteklasse C20/25 en milieuklasse XA3. Is die combinatie realiseerbaar? Vraag en antwoord Dit is de negende aflevering in de vraag-en-antwoordrubriek van Betoniek Vakblad. Deze rubriek wordt samengesteld in samenwerking met VOBN, partner van Betoniek. Deskun- digen uit de betonmortelindustrie beantwoorden vragen uit de markt. Hebt u vragen over beton (tech no- logie)? Dan kunt u mailen naar betoniek@aeneas.nl. Hebt u ook belangstelling om partner te worden? Neem contact op met Jacques Linssen per e-mail (j.linssen@aeneas.nl) of telefoon (073 2051010). Betonnen stalvloer, foto: Berkel Beton 1 p00_Artikel 3 V&A.indd 29 13-09-16 12:30