auteurs Tjerk Janssen, Raymond van Westrienen, PERIUiteenlopende oplossingen voor bekistingen onderdoorgangen in ElstUiteenlopende oplossingen voor bekistingen onderdoorgangen in ElstStandaardsysteem,veelzijdig resultaatIn het project spoorzone Elst worden twee architectonischuitdagende onderdoorgangen gerealiseerd.Een deel van de wanden moest worden uitgevoerd zonderdat er centerpengaten in het zicht blijven en met eenpiramidevormige structuur. Een uitgekiend bekistings-concept gebaseerd op enkele standaardoplossingenbood uitkomst.10 VAKBLAD I 4 2016In de toekomst gaan er tussen Arnhemen Nijmegen meer treinen rijden. Omal die treinen de ruimte te geven, is bijElst een derde spoor aangelegd. Bij hetstation zijn twee nieuwe onderdoorgangen gerealiseerd: een fiets envoetgangerstunnel op de plek van dehuidige spoorwegovergang en eenaparte tunnel voor snelverkeer tenzuiden van het station (de zogenoemde`slingertunnel'). De verbinding van ennaar het centrum wordt hierdoor snelleren veiliger. Bovendien krijgt het stationmeer fietsenstallingen, meerparkeerruimte en nieuwe perrontoegangen. Die toegangen bestaan ondermeer uit een trap/liftverbinding die inde onderdoorgang is ge?ntegreerd. Detunnel voor fietsers en voetgangers is innovember 2016 in gebruik genomen.De tunnel voor snelverkeer volgt rondde jaarwisseling.OndersteuningenDe spoordekken voor de onderdoorgangen zijn vooraf gebouwd op eentijdelijk werkplatform naast de definitievelocatie en vervolgens op hun plekProjectgegevensproject Onderdoorgangen Elstopdrachtgever ProRail namens gemeente Overbetuwe enprovincie Gelderlandaannemer Mobilisleverancier bekistingen PERIleverancier platen met druppelvormige profilering PERI Panel Productsleverancier betonmortel Cementbouw, Huissenarchitect studioSK, Wienke Scheltensengineering VO Movaresengineering DO en UO Mobilis, Arcadis2SPMT rijdt spoordeelop de definitieve plek,foto Mobilis1Werkzaamheden aansnelverkeertunnel11VAKBLAD I 4 2016gereden door middel van een SPMT(Self-Propelled Modular Transporter, foto2). Het dek is gerealiseerd op een onder-steuningsconstructie uitgevoerd in PeriUp die maximaal 1,50 m hoog mochtzijn (foto 3). Deze maat is gebaseerd opde maximale reikhoogte van de SPMT.Na het storten van de dekken zijnMultiprop lichtgewichtstempels meteen hoge draagkracht en een hoogtevan 2,0 m (foto 4) geplaatst. Deze stem-pels namen de ondersteuning van hetdek over waardoor de ondersteuning(deels) kon worden verwijderd. Zo ont-stond er ruimte voor de SPMT om onderhet dek te komen, deze op te vijzelen enop de juiste positie in te rijden. Het res-terende deel van de ondersteuning ende stempels konden eenvoudig wordenverwijderd op het moment dat het dekop zijn definitieve plek stond.WandenDe onderdoorgangen zijn uitgevoerd inschoonbeton met schuine wanden(langzaamverkeerstunnel) en gebogenwanden (snelverkeerstunnel). Voor dewanden van beide tunnels is gebruik-gemaakt van een universeel inzetbaarsysteem, Variokit. Hiermee kon op dureen speciale staalconstructies wordenbespaard. Met slechts drie hoofdcom-ponenten: stijlen (RCS, 2?UNP200),gordingen (SRU, 2?UNP120) entrek-/drukstempels (SLS).LangzaamverkeerstunnelVoor de langzaamverkeerstunnel wasDekrandenDe benodigde bekistingen voor het storten van de dekkenvan de langzaamverkeerstunnel werden bij PERI voorgemon-teerd en in delen naar de bouwplaats vervoerd. In deze be-kisting is een druppelpatroon aangebracht (foto 5). Dit isgerealiseerd door het uitfrezen van houten bekistingsplaten.3Lichtgewichtondersteuning van maximaal 1,50 m hoog (Peri Up)4Brugdek met stempels die ondersteuning tijdelijk overnemen (Multiprop)5De dekken van de langzaamverkeerstunnel zijn voorzien van eendruppelvormige profilering 7Bekisting wand langzaamverkeertunnel. De houten lat is de lijn van de toekomstige trap6Schuine wand van de langzaamverkeertunnel geplaatst tegen jukken, gemaakt met Peri Variokit12 VAKBLAD I 4 2016de belangrijkste uitdaging het realiserenvan de schuinstanden. Om de schuinstaande bekisting te ondersteunen, isdeze tegen jukken aan geplaatst(foto 6 en 7). Hier zijn geen eisen aanhet schoonbeton gesteld omdat dewanden zijn voorzien van tegelwerk.SnelverkeerstunnelDe wanden van de snelverkeerstunnelmoesten worden uitgevoerd in centerpenloos schoonbeton met eenplaatpatroon in piramidevormen van600 ? 600 mm2 en een diepte van 30mm. Aanvankelijk was het de bedoeling dit patroon te realiseren met eenrubbermat. Uiteindelijk is het patroongemaakt met 40 mm dikke okoum?bekistingsplaten.Hiervan zijn driehoekigepanelen gemaakt die in viertallen zijnbevestigd op een achterplaat. Hierdoorontstonden piramidevormige elementen(foto 8). De maatvoering van de elementen sloot aan op de systeemmatenvan het bekistingssysteem. De panelenkonden meerdere malen worden ingezet. Vooraf zijn ze driemaal gelakt omeen strak en glanzend betonoppervlakte realiseren. Doordat de structuurpanelen vanaf de achterzijde op hetpaneelsysteem zijn bevestigd, zijn ergeen bevestigingsmiddelen zichtbaar.Het uiteindelijke resultaat van dezeoplossing ? die ook nog eens 25%goedkoper was dan het concept metstructuurmatten ? mag er zijn(foto 9). Een andere uitdaging bleekhet uitvoeren van de ronding van detunnel. Deze is met standaardelementen geveelhoekt (foto 10).Zonder centergatenOok de eis dat er geen centergatenzichtbaar mochten zijn, vroeg om speciale oplossingen. Om dit te realiseren,zijn dubbeluitgevoerde RSC profielenachter de bekisting geplaatst. Onder inde wand zitten wel centerpengaten,maar die verdwijnen uiteindelijk achterde barrier. In het deel onder de tunnelzelf was er in de hoogte onvoldoenderuimte voor deze gordingen. Daarom isdaar een jukconstructie gerealiseerd(foto 11).Deze is tevens gedimensioneerdop de hoge bekistingsdruk door hetgebruik van zelfverdichtend beton indit deel.SamenwerkingDat er vele bijzondere vormen inbeton mogelijk zijn, laten ook deonderdoorgangen in Elst zien. Hetuiteindelijke resultaat is van tal vanfactoren afhankelijk. In dit artikel is hetvooral de bekisting die aandacht krijgt.Uiteraard zijn voor het gewenste eindresultaat de inspanningen van meerdere disciplines nodig. Het is belangrijkdat deze disciplines intensief met elkaarsamenwerken en communiceren overde verschillende wensen en mogelijkheden.8Bekisting met piramidevormige elementen9Wand in snelverkeertunnel met piramidepatroon10Ronding wanden met geveelhoekte standaardelementen, met dubbelegordingen om centerpensparingen te voorkomen11Centerpenloze wand voor de snelverkeerstunnel13VAKBLAD I 4 2016