De maatschappij verduurzaamt en dat heeft ook consequenties voor een bouwmateriaal als beton. Dat is een goede zaak, omdat dit innovaties op het gebied van cement en beton stimuleert en bedrijven aanzet tot het nemen van CO2-besparende maatregelen. Betonconstructies moeten echter decennialang meegaan en juist de lange en onderhoudsarme levensduur van beton is goed voor het milieu. Verduurzaming van beton mag dan ook niet ten koste gaan van de levensduur van beton.
De CO2-emissie van (ongewapend) beton wordt wereldwijd voor meer dan driekwart bepaald door het cement en meer specifiek door het aandeel portlandcementklinker in het cement. Het ligt dus voor de hand om – voor het verlagen van het CO2-profiel van beton – minder cement te gebruiken of te kiezen voor een cementsoort of bindmiddel met een lager gehalte aan portlandcementklinker. Dit gaat echter vaak ten koste van de betonkwaliteit.
Bij lage klinkergehalten blijkt de permeabiliteit van het beton door carbonatatie sterk toe te nemen. Waar hoogovencement bij aanvang juist een betere bestandheid heeft tegen chloride-indringing en vorst-dooiwisselingen, leidt carbonatatie bij minder dan 25% klinker juist tot een sterk verminderde weerstand. Ook moet beton met een laag klinkergehalte veel langer worden nabehandeld omdat de hydratatiesnelheid lager is. Bovendien worden de regionaal geproduceerde slak en vliegas al volledig ingezet in cement en beton. Als de slakgehalten zouden toenemen, zou er alleen sprake zijn van een verschuiving.
Naast het verlagen van klinkergehalte heeft ook het verlagen van het cementgehalte ofwel het verhogen van de water-cementfactor (wcf) negatieve invloed op de duurzaamheid. Een hoge wcf leidt immers tot hogere permeabiliteit en daardoor tot een lagere weerstand tegen carbonatatie, vorst-dooiwisselingen, sulfaten en chloride-indringing en dus tot een kortere levensduur van een betonconstructie.
Er moet per toepassing zeer kritisch worden beoordeeld of CO2-verlaging mogelijk en verantwoord is. Zeker voor beton in weer en wind geldt dat het doen van concessies aan de betonkwaliteit niet verstandig is omdat dit ten koste gaat van de levensduur en dus leidt tot hogere milieukosten.
Meer over en een onderbouwing van de invloed van lagere klinker- en cementgehalten staat in het Betoniek-artikel ‘Het spanningsveld tussen duurzaamheid en levensduur’.
Reacties