In de categorie Betontechnologie zijn 41 inzendingen ontvangen. Hieruit heeft de jury 5 projecten geselecteerd.

De architectuur van het woningbouwproject Amber in Delft is afwisselend en gevarieerd. Er is veel buitenruimte zoals een eigen balkon of dakterras. Vooral de toepassing van de zeer slanke HI-con balkons zijn reden voor nominatie voor de Betonprijs 2013 in de categorie Betontechnologie. Dit is een nieuw type balkon ontwikkeld voor de Nederlandse markt, in samenwerking met een Deens bedrijf. De balkons hebben een derde van de dikte van een traditioneel balkon (65 mm) en zijn eenvoudig te bevestigen aan een gebouw. Het gebruikte materiaal is extreem duurzaam waardoor de balkons tot wel 100 jaar mee kunnen. De balkons zijn gemaakt van Compact Reinforced Compositie (CRC). De toepassing van staalvezels zorgt voor een zeer taai materiaal en maakt het mogelijk wapening dicht bij elkaar te plaatsen met een kleine dekking. Er is geconstrueerd op de rand van wat mogelijk is, maar toch zijn de dunne balkons extreem sterk. Het project laat zien dat goede architectuur en ‘’state of the art’’ technologie elkaar prima aanvullen. Bestaande technologie is voor het eerst toegepast op deze schaal, met een potentie om het aanzien van woningbouw wezenlijk te veranderen. De jury acht ook de toepassing van lichte balkons bij transformatie van bestaande utilitaire gebouwen naar woningbouw of de revitalisatie van bestaande woongebouwen heel goed mogelijk, juist door de geringe constructiehoogte.

Opdrachtgever: Woonbron Ontwikkelbedrijf B.V.

Architect: Mecanoo Architecten i.s.m. CHANGE.NL

Constructeur: Pieters Bouwtechniek B.V., Delft

Aannemer: ERA Contour B.V.

Andere betrokken: Hi-CON, Denemarken als leverancier van de

Balkons

In Hilversum is een nieuwe rioolwaterzuiveringsinstallatie gebouwd. Er werd gekozen voor de aanleg van een conventionele zuiveringsinstallatie, met veel aandacht voor beperking van omgevingsoverlast. Naast aandacht voor beperken van overlast door geur en geluid is ervoor gekozen de installatie in de natuurlijke omgeving te laten passen. Als onderdeel hiervan werden de betonnen bassins uitgevoerd in kleuren die aan de omgeving zijn ontleend (schutkleur). Uitvoeringstechnisch was dit een uitdaging van de eerste orde maar ook betontechnologisch een unieke opgave. De verschillende gekleurde betonmengsels moesten via een pomp worden aangebracht. Dit betekende dat gelijktijdig twee truckmixers, met verschillend gekleurde mortels aan de pomp stonden en de betonmortel in wisselende samenstelling werd aangebracht. Er was een intensieve samenwerking tussen de betontechnoloog en de architect. Er zijn meer dan 300 monsters gemaakt om het eindresultaat te kunnen bereiken. De uitdaging was een vloeiende overgang van kleuren te krijgen waarbij de omgeving een belangrijke rol heeft gespeeld bij de uiteindelijke kleursamenstelling. Het resultaat is een architectonisch hoogstandje.

Opdrachtgever: Waternet

Architect: Claus en Kaan Architecten

Constructeur: Tauw BV en Grontmij Nederland BV

Aannemer: VBK groep

Andere betrokken: Mebin, leverancier beton

Het paviljoen voor de Reddingsbrigade in Breda is waarschijnlijk het eerste project ter wereld dat is uitgevoerd met zelfherstellend beton. De dak- en gevelschil zijn uitgevoerd in 60 mm spuitbeton als een buitenschil: vandaalwerend en niet waterdoorlatend. Het spuitbeton is voorzien van, voor mens en dier onschadelijke bacteriën die zorgen voor kalksteenproductie, waardoor eventuele scheuren in beton vanzelf hersteld worden. Hierdoor kunnen betonconstructies aanzienlijk dunner worden uitgevoerd en is minder onderhoud benodigd. Belangrijk hierbij is dat de levensduur verlengd kan worden, de constructieve veiligheid op den duur beter geborgd is en door dit alles de CO2 klimaatbelasting van het wereldwijd meest toegepaste materiaal (beton) sterk verminderd werd.

De jury is onder de indruk van de potentie van het hier toegepaste mengsel. Hoewel zelfherstellend beton zich nog in de experimentele fase bevindt, zal het naar verwachting zorgen voor grote veranderingen in onze betonwereld. Zelfherstellend beton, slankere constructies en minder onderhoud en reparatie; een innovatie in het hart van de betonwereld. Voor de jury is het hierbij tevens van belang dat dankzij gedegen wetenschappelijk onderzoek aan de TU-Delft, Nederland op dit gebied een relatieve internationale voorsprong heeft verworven.

Opdrachtgever: Gemeente Breda

Architect: Frank Marcus Architecten

Constructeur: Archimedes bv, de heer R. van Gestel

Aannemer: Balemans bv

Andere betrokken: TU Delft, de heer H. Jonkers

De aanleg van de 1650 meter lange Leidsche Rijntunnel (ook wel DODO genoemd) was een technische en ruimtelijke uitdaging. Er is in het project een uitermate snelle betonstortcyclus gerealiseerd. Dit werd mede mogelijk door een goede samenwerking in een integrale ontwerpmethodiek. Dit resulteerde in een industriële uitvoering mogelijk gemaakt door een innovatief verrijdbaar en herbruikbaar bekistingsysteem. Vijf wandbekistingen zijn opgehangen in een zelfrijdende traverse op rails en ook de hydraulische dekbekistingen waren zelfrijdend over een rails. Traditioneel worden brandwerende platen meegestort of achteraf aangebracht. Door toepassing in dit project van polypropyleen vezels en kalksteen was het aanbrengen van brandwerende platen niet nodig. Door toepassing van de polypropyleen vezels vertoont het beton geen spatgedrag bij temperaturen van boven de 1350 0C, omdat stoom gecontroleerd kan ontsnappen. Bij een eventuele brand behoeven slechts minimale reparatiewerkzaamheden te worden uitgevoerd. Voor zover bij de jury bekend is dit het eerste project binnen Nederland waarbij van deze innovatie gebruik is gemaakt. Veiligheid heeft zo op een efficiënte wijze een nieuwe stap gezet. Hiermee worden materialen bespaard, wordt de uitvoering versimpeld en ruimte gewonnen.

Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Dienst Infrastructuur

Architect: Quist Wintermans Architecten/BESIX Engineering

Department

Constructeur: Arcadis Nederland BV

Aannemer: BESIX Nederland Branch

Andere betrokken: Dura Vermeer/Cofely

In 2011 gaf de gemeente Rotterdam opdracht voor het aanleggen van een UHSB brug aan de Hoekersingel. De brug moest gebruikmaken van de nieuwste groene technologieën (lage CO2 uitstoot) en 100 jaar onderhoudsvrij zijn. Daarbij mocht de brug niet meer kosten dan bestaande brugconcepten. De brug aan de Hoekersingel kent een lengte van 18,9 meter en hiervoor werd minder dan 10 m3 beton gebruikt (C170/200). De werkelijke sterkte van het beton was 240N/mm2. Het dek heeft een gemiddelde dikte van 65 mm. Het bleek onmogelijk voor het uiteindelijke ontwerp een bouwer te vinden (men achtte productie te risicovol), daarom hebben de ontwerpers zelf de productie ter hand genomen. Het uiteindelijke resultaat is een schitterende brug van onwaarschijnlijke dimensies. De combinatie van ligger en balustrade als één integraal constructief element verdient lof. De jury heeft daarbij ook bewondering voor het doorzettingsvermogen en het lef van de betrokkenen.

Opdrachtgever: Gemeente Rotterdam

Architect: Chris Bosse

Constructeur: FDN Engineering BV (Functional Design NL)

Aannemer: FDN Construction BV

Categorie Constructief Ontwerp (verschijnt 19 november)