Het in de jaren 70 gebouwde complex waarin de ministeries van Veiligheid & Justitie en van Binnenlandse Zaken & Koninkrijksrelaties tot voor kort waren gehuisvest, bestond oorspronkelijk uit vier gebouwen, twee hogere torens en twee wat lagere bouwblokken, verbonden door een middenbouw. Door de sloop van de middenbouw ontstonden twee op zichzelf staande bouwvolumes met elk een toren een lager bouwblok. De helft van het complex, inclusief één van de torens, moest plaats maken voor de nieuwbouw van het Danstheater. De andere toren met laagbouw werd herontwikkeld tot het nieuwe Wijnhavenkwartier. Van de oorspronkelijke hoogbouw is alleen het skelet, de betonnen draagconstructie die nog in goede staat verkeerde, behouden.

De getransformeerde, twintig verdiepingen tellende toren biedt nu ruimte aan 164 appartementen en 6 penthouses. De laagbouw is volledig gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Op de onderste verdiepingen van de toren en in de nieuwbouw zijn kantoren gerealiseerd en kunnen 3.500 studenten van de Universiteit Leiden onderwijs volgen op het gebied van rechten, politiek en bestuur. Voor auto’s en fietsen is ruimte in de ondergelegen parkeergarage.

De herontwikkeling tot het Wijnhavenkwartier kende grote bouwkundige uitdagingen. Ondanks het grote formaat van het complex, moest worden gebouwd en gesloopt op een krappe binnenstedelijke locatie. Bovendien werd tijdens het project gewerkt in twee tegengestelde bouwstromen: de nieuwbouw van de universiteit vanaf de fundering omhoog en de afbouw van de woningen van boven naar beneden. Dat vroeg om een absoluut efficiënte aanpak. Daarnaast maakten de 40 jaar oude bouwtekeningen het project een spannende klus. Tijdens de transformatie moest men maar ervaren of deze in maatvoering en toleranties wel overeenkwamen met de werkelijkheid.

Het voormalig ministeriecomplex heeft een ware metamorfose ondergaan. De karakteristieke, maar enigszins ‘koude’ jaren 70 architectuur heeft in de transformatie plaatsgemaakt voor een warmere en levendige uitstraling. De gevels zijn uitgevoerd in natuursteen en keramische tegels in een zandkleur en elk appartement heeft een eigen balkon. Maar niet alleen het gebouwencomplex is aangepakt, tegelijkertijd met de bouw werd ook de directe omgeving opgeknapt. Het Wijnhavenkwartier is daarmee opgefrist tot een levendige buurt waarin cultuur, ontspanning en ambitie samenkomen.

Bron: Heijmans & Zonneveld Ingenieurs
 

Lees ook het artikel ‘Nieuw leven voor industrieel skelet’ over het transformatieproject Wijnhavenkwartier, dat eerder in Cement 2017/1 is verschenen.