Wie herkent de volgende situaties niet? Alvast geheel belangeloos voor jullie van kwaad tot erger gerangschikt:

1. Je krijgt een antwoord op je mail waarin je maar liefst drie hele vragen hebt gesteld, maar de belangrijkste blijft nog onbeantwoord. Al dan niet bewust over het hoofd gezien?

2. Je krijgt een mail zonder onderwerp. Lekker handig terug te zoeken over een half jaar!

3. Je krijgt een RSI-bevorderend lange mailwisseling doorgestuurd dat gaat over een jou nog onbekend project, met de korte toelichting: ‘Zie correspondentie’ of ‘FYI’ (well, FY2!).

4. Je krijgt een offerteaanvraag met enkele Gb’s aan bestanden in je schoot geworpen met enige tijd later een droge mededeling erachteraan, meestal zo vlak voor de deadline, dat het ontwerp is aangepast, zonder verdere toelichting, met de vraag of onze aanbieding nog altijd voldoet…

De bouw is natuurlijk geen uitzondering. Ook andere sectoren hebben zo hun minder handige ‘positie Omtzigt’-achtige manier van communiceren. Laat ik het in dit blog dan ook positief en constructief houden. Daar is alle reden voor. Het kan immers eigenlijk alleen maar beter! En uiteraard heb ook ik zo mijn momentjes. Want als een architect een ‘gemêleerd betonoppervlak’ wil, dan moet je geen aannames doen en denken dat je het begrijpt, maar gewoon fysiek met betonmonsters in de hand het over hetzelfde hebben (het ging uiteindelijk gewoon om een iets grover oppervlak met een ‘spikkeltje’ erin, en niet over een glad oppervlak met ‘zweem’ erin…, voor de geïnteresseerde lezer).

Dus nee, ik ga niet klagen. Want met taal en goede communicatie kun je juist heel veel bereiken: elkaar beter begrijpen, aanvoelen, vertrouwen. En je ergens gezamenlijk lekker over verbazen of ergeren. Dat werkt dan ineens weer verbindend.

Neem nou ons typische taalgebruik in de bouw. Wie verzint toch al die namen van materialen en producten? Het is een heuse potpourri van veelal tenenkrommende termen waar we dagelijks mee te maken hebben, variërend van druiprand, open stootvoeg, slobgat, balkanker (veel plezier als je die laatste verkeerd afbreekt aan het einde van een zin…). Mijn grootste guilty pleasure stamt uit mijn eerste jaar als Bouwkundestudent aan de TU Eindhoven en is nog altijd niet overtroffen: bitumineuze dakbedekking. Ik weet niet precies waarom, maar het klinkt zo dom dat het leuk wordt. Vergelijkbaar met de jubileuümplaquette van Van Kooten en De Bie (Keek op de Week, 1992).

De betonwereld staat ook bol van de niet bijster welbekkende termen: thermisch isolerend lichtgewicht beton, betonkernactivering, klinker (deze heeft niets met taal te maken!), ingestort beton (is dat veilig?). Ja, ook ons ‘eigen’ ultra-hogesterktebeton doet hier vrolijk aan mee. Inmiddels spreek ik dat laatste woord (en ja, het is één woord!) dagelijks meermaals, vloeiend en foutloos uit. Maar ik zal eerlijk bekennen dat ik de eerste keer dat ik het hoorde een sterke associatie kreeg met knikkers. Hoeveel is een super-reuze-reuze waard ten opzichte van een reuze-reuze, een reuze of een doodeenvoudige bonk (want zelfs die laatste klinkt al heul wat, vind je niet)?

Gelukkig hebben we er wat op gevonden, zoals in elke vakdiscipline welteverstaan: afkortingen (LOL :-)! Zo kunnen wij het in alle ernst met architecten en aannemers hebben over de mogelijkheden van UHSB (of eigenlijk CRC) en GRC* in combinatie met (of icm) CLT en HSB. Helder toch? Ik denk dat de gemiddelde ambtenaar of financieel adviseur hier nog een aardig puntje aan kan zuigen.

Oké, nog een andere twijfelachtige route dan om de betonwereld wat hipper te maken. Soms bleek het inhuren van een goed marketingbureau namelijk net iets boven budget. Dan kom je al gauw uit op de befaamde verschillende varianten van -cretes. Zou ie bestaan, HypoCrete®?

Toegegeven, architecten bedenken over het algemeen steeds betere namen voor hun projecten (bij voorkeur in het Engels, voor een goede binding met de urban communities natuurlijk!). Maar soms blijven de werktitels net iets te lang circuleren. Namen als Blok 1, Kavel 6 en Toren C spreken niet bepaald tot de verbeelding en zorgen soms voor spraakverwarring. Zo hadden wij lange tijd het project OCC, dat later intern tot Royal Theater werd omgedoopt. Nu heet het pas geopende gebouw officieel Amare. Dat vind ik nou oprecht een geweldig gekozen naam: love it! Complimenten aan de bedenker(s)!

De Concertzaal in Amare is overigens de eerste grootschalige toepassing van gespoten GRC in Nederland. In een conceptversie van de projectomschrijving had ik het nog over ‘wit gespoten GRC’. Dat klopt technisch én taalkundig gezien ook. Maar toch ter verduidelijking: het GRC is gespoten en de kleur is door-en-door wit. De elementen zijn dus niet later wit gespoten. Het is maar hoe je het beschrijft…

Dat geldt ook voor de term GRC, of fiberbeton, vezelbeton, ferrocement, … Ach, het maakt me niet uit hoe je het noemt. Schrijf maar gewoon Hi-Con in je KMST (heerlijk toch, die afkortingen?) of bestek (nee, ik heb het niet over messen, vorken en lepels)!

*) 10 punten erbij voor wie het wist: Glassfibre Reinforced Concrete, ofwel glasvezelversterkt beton.

Links:

• https://www.youtube.com/watch?v=eNcJs7aoTM0
• https://www.hi-con.com/nl/cases/concertzaal-amare-den-haag/

Coen Smets
Hi-Con  Nederland