In zijn intreerede getiteld 'Betonzaken constructief beschouwd' vraagt Hordijk zich af hoe het komt dat beton een slecht imago heeft. Het materiaal verdient in zijn ogen een beter lot, niet alleen vanwege het grote maatschappelijk belang, maar ook door de schoonheid van betonconstructies. En er is steeds meer mogelijk. Als voorbeelden noemt Hordijk toepassingen waarin beton de ruggengraat vormt van een gebouw zoals de Burj Khalifa in Dubai, of dichter bij huis De Rotterdam of De Markthal. Of constructies waarvan je op het eerste gezicht niet zou denken dat het beton is, bijvoorbeeld het Mucem in Marseille of Stade Jean Bouin in Parijs. Beton speelt ook rol bij het versterken van bestaande constructies, zoals bij de betonoverlagingen van dekken van stalen bruggen, waarin vermoeiingsscheuren optreden.

Door recente ontwikkelingen aan het materiaal is beton tot steeds meer in staat. Hordijk noemt zelfverdichtend beton, ultra high performace concrete, staalvezelbeton en buigzaam beton. De leerstoel richt zich op nieuwe, innovatieve constructieve toepassingen met deze materialen. Ook technieken voor de beoordeling en versterking van bestaande constructies gaan steeds verder, bijvoorbeeld door akoestische emissiemetingen en toepassing van koolstofvezelwapening. Ook kan door de toenemende kennis worden voorkomen dat, ondanks de toegenomen verkeersbelastingen, veel betonnen bruggen moeten worden gesloopt. Zijn ‘Betongroep’ speelt een belangrijke rol bij deze ontwikkelingen.

Vanzelfsprekend was het voortbestaan van de groep allerminst. Een invulling van de vacature, die ontstond bij het afscheid van prof. Joost Walraven, is enige tijd onzeker geweest. De leerstoel zou vanuit de derde geldstroom (geld uit de markt) moeten worden gefinancierd. Hordijk is verheugd dat er uiteindelijk toch een invulling is gekomen vanuit de eerste geldstroom. Sinds begin dit jaar is hij in dienst als hoogleraar Betonconstructies, maar hij blijft ook verbonden aan Adviesbureau Hageman. Hordijk benadrukt het belang van een goed laboratorium, ook voor de markt. Theoretische modellen moeten immers worden onderbouwd en dat kan met experimenten. Hij zal zich ook sterk maken voor het behoud van het lab, want ook dat is geen vanzelfsprekendheid.

Hordijk vindt het van groot belang dat de Betongroep financieel goed op orde is. Daarin zal hij dan ook veel energie steken. Te vaak wordt er volgens hem vanuit gegaan dat er voor de kennis, die zijn groep aanbiedt, niet hoeft te worden betaald. Dat is echter niet realistisch. Toch blijft hij oproepen om met vraagstukken naar de TU te komen. Hij vraagt wel begrip als er wat vaker betaald moet worden of als er soms zelfs een nee moet worden verkocht. Want er moeten keuzes worden gemaakt. Vinden van financiering is soms lastig omdat tegenover een innovatie geen direct probleem staat en het vaak gaat om een voordeel voor veel partijen met ieder een wat kleiner belang. ‘Intermediairs’ spelen dan een belangrijke rol bij het coördineren en samenbrengen van kennisvragers en kennisaanbieders en dus bij financiering uit de markt. Wel heeft hij de indruk dat er te veel ‘intermediairs’ zijn. Samenwerking tussen die ‘intermediairs’ is zeker in deze tijd van wezenlijk belang.

Maar behalve geld uit de markt zal de TU afhankelijk blijven van subsidies vanuit bijvoorbeeld de overheid. Daarbij is de concurrentie echter hevig, zoals bijvoorbeeld van nanotechnologie, waarvan het belang – terecht of onterecht – hoger wordt ingeschat. De Betongroep moet zich niet primair laten leiden door de beschikbaarheid van financiering. Het maatschappelijk nut moet voorop staan, zo vindt Hordijk. En de communicatie is essentieel. Als dat goed wordt gedaan komt het geld er wel.

Geld is ook nodig voor onderwijs, daarop mag volgens Hordijk niet worden bezuinigd. Recente schadegevallen tonen het belang van constructieve veiligheid in ons land aan en die veiligheid begint bij goed en gedegen onderwijs. En er mogen geen concessies gedaan worden aan de kwaliteit van afgestudeerden. Belangrijk is dat het onderwijs efficiënt wordt gegeven. Hordijk wil bekijken wat de mogelijkheden daarbij zijn van nieuwe media.

Binnenkort zal Dick Hordijk, hoofdredacteur van Cement, een artikel publiceren naar aanleiding van zijn intreerede.

U kunt zijn intreerede van 20 september 2013 in zijn geheel terugkijken.