Na een kort ziekbed is op 23 juni 2017 op 86 jarige leeftijd prof.em. Hans Henrik Bache Msc. overleden. Bache was senior onderzoeker in het Cement- en Betonlaboratorium van Aalborg Portland A/S in Denemarken. Hij was een baanbrekend pionier in de ontwikkeling van onder meer ultra-hogesterktebeton (UHSB).
Hans Henrik Bache was een gepassioneerde onderzoeker, die bestaande theorieën en aannames, die velen juist als vanzelfsprekend aannamen, nogal eens in twijfel trok. Tot op hoge leeftijd bleef hij dit doen, zoals in zijn in 2016 gepubliceerde boek New Physics – New thoughts on the mystery of the universe, met nieuwe hypotheses over zwaartekracht, geluid en licht.
Met zijn nieuwsgierigheid begon Bache in 1956 zijn carrière als onderzoeker en ontwerper bij de Deense aannemer Christiani & Nielsen (in Nederland is Strukton hieruit voortgekomen). Hij bouwde bruggen in Denemarken, Paraguay en Argentinië en was kort betrokken bij de tunnelbouw in Nederland.
In 1960 werd hij onderzoeker bij het Geotechnisch Instituut, in 1965 onderzoeker bij het Beton Onderzoekslaboratorium in Karlstrup en in 1976 onderzoeker bij het Cement- en Betonlaboratorium van Aalborg Portland, waar hij tot aan zijn pensioen in 1996 bleef werken.
Bache is voornamelijk bekend om zijn baanbrekende onderzoek naar nieuwe betonsoorten en betontechnologieën. Hij stelde zichzelf en anderen onconventionele vragen en trok bestaande betontechnologie en aannames terecht in twijfel. Hierdoor heeft hij een aantal unieke oplossingen gevonden. Met zijn inzichten heeft hij in 1978 de materiaaltechnologieën achter Densit ontwikkeld, het eerste UHSB ter wereld (druksterkte 180 – 300 N/mm2). In 1986 volgde Compact Reinforced Composite. Deze technologieën werden gepatenteerd en vormden de basis voor de start van bedrijven zoals Densit ApS (1983) en Hi-Con A/S en de ontwikkeling van vele andere UHSB materialen na 1990. Bache schreef vele publicaties, hield lezingen en gaf les.
Na vele jaren werd het belang van de bijdragen aan de ontwikkelingen van beton en de betontechnologie van Bache breed erkend. Naast diverse internationale prijzen en onderscheidingen ontving hij in 1998 de Deense Betonprisen (Betonprijs).
Bache was een enthousiast en verdienstelijk tennisser. Hij deed mee aan de junioreneditie van Wimbledon in 1949. Op latere leeftijd werd hij een fanatiek beoefenaar van atletiek, badminton, hardlopen en fietsen en maakte lange wandelingen in Noord-Jutland, waar hij samen met zijn vrouw Aase woonde.
Vanaf 1985 heb ik vele van zijn wijze lessen mogen volgen en na zijn pensioen had ik regelmatig een ‘koffie overleg’ in zijn keuken thuis. Bache volgde met grote belangstelling de ontwikkelingen in Nederland en had in 2001 een ontmoeting met Niek Kaptijn van de toenmalige Bouwdienst Rijkswaterstaat over de UHSB-planken voor de Kaagbruggen en de UHSB-schuiven voor de stormvloedkering. Het versterken met hybride gewapend hogesterktebeton (gebaseerd op zijn CRC principes) van orthotrope stalen rijdekken maakte hem op oude leeftijd zeer enthousiast omdat al zijn ideeën (veel wapening in dunne laag, dicht met staalvezel gewapend hoge sterkte beton en verdichting met een slipform paver) hier in de praktijk werden gebracht.
Met het overlijden van Hans Henrik Bache verliezen we een persoon die verrassende en soms ongemakkelijke vragen stelde. Maar het is fijn te weten dat zijn kennis en benadering van de wetenschap veel inspiratie heeft gegeven en zal blijven geven. Zijn vele publicaties over UHSB en betononderzoek zijn voor iedere betonfanaat de moeite van het lezen waard.
Peter Buitelaar
Reacties