Begin december (week 49) behandelt de Tweede Kamer de wet Kwaliteitsborging voor het bouwen. Hoewel er uit verschillende hoeken de nodige bezwaren zijn geuit, lijkt het erop dat dit slechts een hamerstuk wordt. Die verwachting sprak Wico Ankersmit, directeur van Vereniging Bouw- en Woningtoezichten Nederland (VBWTN), uit tijdens de COBc-dag in Almaar. Aan het COBc, dat de nodige inspanningen heeft verricht om de minister op andere gedachten te brengen, ligt dat in zijn ogen in ieder geval niet.
De Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen houdt in dat de toetsing of een bouwwerk aan de bouwtechnische eisen voldoet, niet meer door gemeentes moet worden uitgevoerd maar door private partijen. Het wetsvoorstel is in april 2016 naar de Tweede Kamer gestuurd. Op 29 september vond een hoorzitting plaats met 24 betrokken organisaties. Het was tekenend dat hierbij slechts twee Kamerleden aanwezig waren. Het lijkt voor Den Haag dus niet echt een belangrijk punt. Het is dan ook niet waarschijnlijk dat iets een aanname in de Kamer in de weg zal liggen. Een gelopen race is het echter nog niet. Na de Tweede Kamer volgt nog een behandeling in de Eerste Kamer. En als de wet ook daar wordt goedgekeurd, zal er nog redelijk wat tijd overheen gaan alvorens de wet daadwerkelijk is ingevoerd. Belangrijk gegeven is ook dat het nieuwe stelsel in beginsel alleen voor gevolgklasse 1 zal gelden, globaal gezegd dus alleen voor grondgebonden woningen.
De plannen voor het nieuwe stelsel zijn niet nieuw en ook voor het COBc is het een onderwerp dat al lange tijd op de agenda staat. In 2012 stelde het COBc een visiedocument op over het onderwerp. De visie is sinds die tijd nauwelijks gewijzigd. Het COBc is weliswaar kritisch maar niet tegen veranderingen. De organisatie onderschrijft de noodzaak dat de bouw zelf meer verantwoordelijkheid moet dragen. Een opdrachtgever moet altijd kunnen vertrouwen op de kwaliteit van een bouwwerk. Maar volgens het COBc zal de nieuwe wet de kwaliteit in de bouw niet verbeteren.Een belangrijk kritiekpunt is het feit dat een private toetser nooit volledig onafhankelijk zal zijn en bovendien te maken krijgt met prijsconcurrentie, wat een negatief effect kan hebben op de kwaliteit van de toetsing. Daarnaast ondermijnt de wet de mogelijkheden voor gemeentes om daadwerkelijk te handhaven. Gemeentes houden weliswaar hun taak om te interveniëren, maar volgens het COBc kan niet worden verwacht dat wordt ingegrepen als het mis gaat, zonder dat je de taak hebt om te waarnemen en te beoordelen. Opvallend is dat de eerste praktijkervaringen met de nieuwe wet niet bepaald bemoedigend zijn. Bij pilots in Den Haag, Amsterdam, waarbij de kwaliteitsborging aan de markt werd overgelaten, moest de gemeente uiteindelijk toch ingrijpen.
Het COBc wil een voorbeeld nemen aan Duitsland. Daar is het bouwtoezicht deels al geprivatiseerd, maar zijn zaken toch wat anders georganiseerd. Constructies moeten worden getoetst door een private ‘prüfingenieur’. Diegene is hoofdelijk aansprakelijk voor de door hem of haar uitgevoerde werkzaamheden. En het bedrag dat voor een ‘prüfung’ moet worden betaald ligt vast, waardoor prijsconcurrentie niet aan de orde is. Ook worden er in Duitsland, in tegensteling tot Nederland, duidelijke eisen gesteld aan de een bouwer.
Het COBc denkt graag mee over hoe het beter kan. Maar tot nu toe wordt naar argumenten niet of nauwelijks geluisterd. Ondertussen wordt hard nagedacht over hoe medewerkers van de Bouw- en woningtoezichten kunnen worden voorbereid op hun nieuwe rol. En dat niet alleen als gevolg van de wet Kwaliteitsborging, maar misschien nog wel meer als gevolg van de nieuwe Omgevingswet, en als onderdeel daarvan het Besluit bouwwerken leefomgeving, de opvolger van het huidige Bouwbesluit.
Reacties