Beton en krimp zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Meestal is krimp geen probleem, maar er zijn ook diverse toepassingen waarbij het tot hinderlijke scheurvorming leidt. Dit kan weer leiden tot lekkage, extra onderhoud, betonschade of een verkorte levensduur.

Zoals in het artikel Beton zonder krimp, bestaat dat? uit Betoniek 2021/3 al is toegelicht, zijn er verschillende manieren om krimp te beperken. Zo kan de mengselsamenstelling worden geoptimaliseerd, maar dat levert in een aantal gevallen onvoldoende resultaat. Het is mogelijk om aanvullend daarop krimpreducerende hulpstoffen (SRA) toe te passen. Daar is in de praktijk steeds meer ervaring mee.

Beton krimpt in zowel de plastische als de verharde fase. Krimp heeft verschillende oorzaken, zoals:

• Water wordt chemisch (en fysisch) gebonden door de hydratatie van het bindmiddel. Het reactieproduct, cementsteen, heeft een lager volume dan het oorspronkelijke cement en water (chemische krimp).
• Water verdampt uit het beton na uitharden. Door dit waterverlies trekken de poriën samen en krimpt het beton (uitdrogingskrimp).

Shrink Reducing Admixture, ofwel SRA, is een hulpstof die aan beton kan worden toegevoegd om de krimpeigenschappen van het beton in positieve zin te beïnvloeden. Met het toevoegen van SRA kan de totale krimp van het beton, afhankelijk van onder meer de dosering, tot circa 40% worden gereduceerd. Uit laboratoriumproeven volgt dat de krimpreductie zowel in de verhardingsfase (chemische krimp) als de uitdrogingsfase (uitdrogingskrimp) optreedt.

SRA in beton verlaagt de oppervlaktespanning van het water. In de fase tijdens en na verharden zorgt de SRA ervoor dat het water in de poriën van het beton gemakkelijker kan verplaatsen doordat het minder ‘stroperig’ is. SRA zorgt er niet voor dat er minder water uit het beton verdampt, de massa-afname door uitdrogen is met en zonder SRA gelijk. Er ontstaat echter minder vacuümspanning in de poriën, waardoor de poriën minder afnemen in volume. Deze gereduceerde volumevermindering van de poriën zorgt er voor dat de krimp van het beton afneemt. In een afstudeeronderzoek medio 2019 bij de TU Delft is in samenwerking met Sika de werking van SRA al eens onderzocht [1]. De grafiek in figuur 2 toont het effect van het toevoegen van SRA aan beton dat in het afstudeeronderzoek werd bevestigd.