Voor BAM Infraconsult, het interne ingenieursbureau van BAM Infra, is net als binnen de rest van de organisatie, digitalisering een belangrijk speerpunt. Nieuwe 3D-modellen en BIMplus ondersteunen in de voorbereidings- en realisatiefase, zodat teams zo efficiƫnt en effectief mogelijk hun werk kunnen doen. De Nieuwe Sluis in Terneuzen is hiervan een mooi voorbeeld. Zo worden daar dankzij BIMplus 'clashes' in de wapening veel eerder in kaart gebracht. Vier medewerkers van BAM Infra vertellen over hun ervaringen.
In Terneuzen bouwt consortium Sassevaart, waarvan BAM deel uitmaakt, een nieuwe sluis die qua afmetingen – 427 m ter lang, 55 m breed en 16,44 m diep – vergelijkbaar is met de vernieuwde sluizen in het Panamakanaal. Deze nieuwe sluis vormt de toegang tot de havengebieden Gent en Terneuzen en is een cruciale schakel in de Seine-Scheldeverbinding. In 2022 vaart het eerste schip door deze nieuwe sluis.
BAM wil wereldleider zijn in de digitale bouw. “Onze opdrachtgevers verwachten van ons dat wij digitaal werken”, vertelt Erik Staps, directeur BAM Infra Nederland. Nieuwe technologie verandert de wijze waarop BAM de gebouwde omgeving plant, ontwerpt, bouwt en onderhoudt. Daarnaast spelen er allerlei ontwikkelingen een rol, zoals kunstmatige intelligentie en 3D-printen. Digitalisering betekent ook risicobeheersing, efficiënter werken en het op termijn realiseren van kostenbesparingen. “Maar uiteindelijk is digitalisering mensenwerk. Cultuurverandering is nodig om de technologische mogelijkheden tot hun recht te laten komen”, aldus Staps.
Digitalisering speelt ook bij de Nieuwe Sluis Terneuzen een grote rol. Het ontwerpproces van het project is zoveel mogelijk gedigitaliseerd, waarbij de wapening eerst in 3D wordt ontworpen en medewerkers binnen het team (ontwerpleider, constructeur, werkvoorbereiding en uitvoeringsteam) kunnen met behulp van BIMplus het model overal ‘live’ bekijken. Op deze manier is de review van de wapening voor het eerst gedaan in 3D. BIMplus is een viewer-platform; je hoeft geen software te installeren, je kunt het overal bekijken als je maar een internetverbinding hebt. Je kunt het model niet aanpassen, maar wel met filters een bepaalde laag of indeling van jouw wapening aan of uit zetten en op die manier kun je makkelijk reviewen. Handig en je hoeft niet bang te zijn dat je iets verwijdert of aanpast.
Dankzij BIMplus worden ‘clashes’ in de wapening veel eerder in kaart gebracht, waardoor tijdens de ontwerpfase al veel duidelijker is of het in de realisatiefase maakbaar is. Emile van Doorn, Ontwerpleider BAM Infraconsult: “BIMplus geeft een beter inzicht in de configuratie van de wapening dan een traditionele wapeningstekening. Met 3D-wapenen betrekken we de vlechter in een vroeg stadium bij het wapeningsontwerp en deze kan in 3D de maakbaarheid goed inschatten. Pas als het 3D-model is gecontroleerd door de constructeur, werkvoorbereider en vlechter én goed is, maken we de wapeningstekening.”
Silvy Santosa, BIM-Specialist BAM Infraconsult: “Het project in Terneuzen kent – zoals veel projecten – een strakke planning. Alle fouten en risico's die we zo vroeg mogelijk (lees: vóór de uitvoering) in beeld brengen, leveren ons tijdwinst op en voorkomen faalkosten tijdens de uitvoering. Om die reden is er op dit project voor gekozen de wapening van alle betonconstructies te ontwerpen in 3D. Zo halen we alle clashes' er vooraf uit en passen we ons ontwerp aan.
Op basis van alle metadata, beschikbaar in het 3D BIM-wapeningsmodel, wordt de hoeveelheid wapening gemonitord. Hiermee kan de ontwerpleider beter in de gaten houden hoeveel wapening er uiteindelijk wordt gebruikt, in vergelijking met wat er tijdens de tender is bepaald. Door een vroege signaalwerking in het ontwerpproces is bijsturing nog mogelijk en zijn er geen onverwachte verrassingen aan het einde van de rit.
Deze manier van werken heeft veel voordelen, maar ook een nadeel. Een voordeel is dat het model in 3D is. Je maakt het ontwerp visueel. Hierdoor krijg je een beter en realistischer totaalbeeld. Ook is het handig tijdens overleggen met allerlei partijen, omdat op basis van het 3D-model iedereen direct ziet wat er wordt bedoeld. Het geeft bij het controleren/reviewen ook meerwaarde, want in 3D zie je direct of er wapening ontbreekt of kun je de dichtheid van de wapening beter controleren. Het nadeel is dat deze manier van werken meer tijd kost in de voorbereidingsfase, omdat zowel het wapeningsmodel in 3D als de 2D-wapeningstekening moet worden gecontroleerd. In de realisatiefase verdient dit zich echter terug. Karst Jan Karsten (hoofd werkvoorbereiding BAM Infra): “Met het gebruik van een 3D BIM-wapeningsmodel zijn complexe wapeningsdetails beter inzichtelijk. Bijzonder is dat voor het eerst de vlechter, werkvoorbereider en het ontwerpteam samen in BIMplus de wapening met elkaar afstemmen.”
Een ander groot voordeel is dat het 3D BIM-wapeningsmodel clashvrij, uitvoerbaar en goed getoetst is door constructeur, werkvoorbereider, uitvoeringsteam en vlechter. “Zo kunnen we foutloos, efficiënter en duurzaam bouwen.”